Dolar kurunda yaşanan ani dalgalanmalar nedeniyle 2018, ülke açısından oldukça zorlu bir yıl oldu. 2018’in son çeyreği ve 2019’un ilk çeyreği özelinde Daikin’in pazarda aldığı aksiyonu ve bu sürecin Daikin için nasıl geçtiğini değerlendirir misiniz?
Daikin Türkiye, 2011 yılında 202 milyon TL olan cirosunu 2018 yılında 1 milyar 700 milyon TL’ye çıkararak, yedi yılda sekiz kat büyüdü. Ekonomik dalgalanmalarla zorlu geçen 2018 yılında yüzde 33 büyüme kaydettik. Bu tabi ki mevcut yatırımlarla olmadı. Bu büyüme, sürekli kapasite artışı, yeni ürün yatırımı ve pazar büyümesi ile oldu. İhracatımız bu yıl yaklaşık 50 milyon dolar civarında arttı ve bu artış ile yaklaşık 200 milyon dolar olan hedefimize yaklaştık. Bildiğiniz gibi Daikin global bir firma ve bizim sorumlu olduğumuz bölgeler var. Türkiye dışında Türki Cumhuriyetler ve Kuzey Irak da 2011’den beri bize bağlı. Oralarda ektiğimiz tohumlar yavaş yavaş yeşermeye başladı. Bir ülke krize girerken diğeri çıkıyor. Tek yere bağımlı olursanız sıkıntı yaşıyorsunuz. Farklı yerlere dağılınca başka yerlerde büyümeye başlıyorsunuz. Öte yandan Türkiye de çok küçülmedi. ÖTV’nin kaldırılmasının da olumlu etkisi oldu. Bu gelişmeler birbirini dengeledi, ihracatımızı da biraz yükseltince büyümeyi yakaladık. Önümüzdeki iki yılda 150 milyon TL’nin üzerinde yatırım yapacağız. Hedef pazarımız ise Çin. Bu yıl ciromuzda da yüzde 30’luk artış ile 2,2 milyar TL ciro hedefliyoruz. İhracatımızı da 200 milyon dolar seviyesine getirmeyi hedefliyoruz.
Daikin, Reform 32 adını verdiği R32 gazını ürünlerinde ilk kullanan marka. Geçtiğimiz yıl, Sakarya 2’nci OSB’de yer alan fabrikasında 15 milyon Euro’luk yatırımla Reform 32 soğutucu akışkanlı split klimasını üretmeye başladı. R32 gazının bir reform olarak sektöre sunulmasının nedeni nedir? Bahsi geçen yatırım, küresel bağlamda Daikin ve yerel bağlamda Türkiye iklimlendirme sektörü açılarından nasıl bir önem taşıyor?
Daikin, Avrupa ile eş zamanlı olarak 2015 yılında Türkiye’de de satışa sunulan yeni nesil çevreci gaz R-32 ile çalışan cihazlar konusunda üstlendiği misyonu başarıyla sürdürüyor. Kasım 2012’de R-32 ile çalışan ilk klimayı Japonya’da piyasaya süren Daikin, tüketici ve çevre dostu bu gazın tüm dünyada tanınması ve kabul edilmesini her zaman teşvik etti. Küresel ısınma ile mücadele konusunda düşük çevresel etkiye sahip soğutucu akışkanlara geçilmesini acil ve önemli bir konu olarak görüyoruz. Dolayısıyla Daikin, bu konudaki bilgi ve birikimini sektörüyle de paylaşıyor. R-32 ile ilgili sahip olduğu 93 patenti, dünya çapında R-32’li klimaların üretilmesi ve bunların yaygınlaşması amacıyla, ücretsiz olarak sektörün erişimine açan Daikin, Hindistan ve Tayland gibi gelişmekte olan ülkelere teknik yardım da sağlıyor. Tayland hükümetinin talebi üzerine, R-32'nin kullanımı konusunda yetkinlik kazanmalarını sağlamak amacıyla yerel üreticilere R-32 klimalarının montajı ve bakımı konusunda eğitimler veren Daikin, tüketici ve çevre dostu bu gazın bir sektör standardı haline getirilmesini amaçlıyor. İklimlendirme sektöründeki enerji verimliliği ve tasarruf kriterlerine göre cihaz ve hizmet üreten Daikin, doğa dostu anlayışına daha üretim aşamasındayken başlıyor. Bu hedef doğrultusunda faaliyet gösteren çevreye duyarlı fabrikalar, Daikin Japonya merkezli ‘Çevre Yönetim Birimi’ tarafından incelenerek “Green Heart Factory” sertifikası ile ödüllendiriliyor. Bütün üretim süreçlerini bu kriterlere göre düzenleyen Daikin Türkiye üretim tesisleri, 2015 yılından beri “Green Heart Factory” sertifikasının sahibi olarak Sakarya/Hendek’teki fabrikasında üretimine devam ediyor.
Yatırım konusuna değinmişken şunu da sormak isteriz… Daikin önümüzdeki süreçte yatırımlarına devam edecek mi? R32 soğutucu akışkanlı split klimanın Türkiye’de üretilmesinden sonra, VRV sistemlerinin de Türkiye’de üretilmesiyle ilgili projeleriniz olacak mı?
Normalde split klima ilgili çalışmalarımız yoğun gidiyor. Avrupa’ya ciddi derecede ihracat yapıyoruz. Kendi sektörümüzde şu anda ihracatta Türkiye birincisiyiz. Dört modelimiz var bu grupta. Ancak iki ürün daha çıkaracağız. Önümüzdeki yılın yarısından sonra merkezi sistemler ve VRV ile ilgili yatırımlarımız olacak. Bu yatırımları yaptığımızda daha büyük bir pazar açılacak bize. Bütün Ortadoğu’ya büyük bir ihtimalle Türkiye’den ürün göndereceğiz. Şu anda Belçika’dan alıyorlar. Kombide ise hat sayımızı artıracağız. Kombi hattımızın kapasitesini yüzde 50 artırmayı planlıyoruz. Bu alanda ihracatta ciddi talep var. Özellikle Çin pazarından çok yüklü bir talep bekliyoruz. İhracat oranımızı önümüzdeki yıl yüzde 55’e getirmeye çalışacağız.
TMMOB Çevre Mühendisleri Odası’nın 2018 yılı ‘Hava Kirliliği Raporu’na göre Türkiye’de en az 60 milyon kişi kirli hava soluyor. Son yayınlanan OECD raporuna göre ise Türkiye’de her yıl, 30 bin insan hava kirliliği nedeniyle hayatını kaybediyor. Rapor, soluduğumuz havanın kalitesinin aslında ne kadar önemli olduğunu çarpıcı rakamlarla ortaya koyuyor. Buradan hareketle, sürdürelebilir çevre kapsamında düşünüldüğünde Daikin’in hem ürünler tarafında (yeşil malzemeler sertifikaları gibi) hem de çevreyi koruma adına yapmış olduğu sosyal sorumluluk projelerinden bahseder misiniz?
Hava kirliliği başta solunum yolları hastalıkları olmak üzere akciğer kanserine kadar varan önemli hastalıklara yol açıyor. Bu yüzden sadece dışarıda değil, konut ve iş yerlerindeki havanın temiz ve doğru hava olması büyük önem taşıyor. Bu alanda geliştirdiği teknolojilerle iklimlendirme sektöründe lider ürünlere imza atan Daikin, hava temizleme cihazı MC70L ile fark yaratıyor. Altı kademeli filtreleme özelliğine sahip olan ürün, Daikin’in geliştirdiği ve yüksek hızlı elektronların toz, polen, küf, koku gibi istenmeyen faktörlerin moleküllerini ayrıştırarak yok edilmesi esasına dayalı Flash Streamer teknolojisini kullanıyor. Daikin MC70L hava temizleme cihazı, İngiliz Alerjen Vakfı Onay Mührü’ne sahiptir. Flash Streamer teknolojisi Ururu Sarara ve Shira Plus serisi klimalarda da kullanılan üstün bir teknolojidir. Havanın temizlenmesinde etkin bir rol oynayan titanyum apatit filtre ise Ururu Sarara, Nexura, Emura, Shira Plus ve Shira Eco model Daikin klimalarda kullanılıyor. İklimlendirme sektörü; konusu ve çözümleri itibariyle ürünlerin kullanımından kaynaklanan karbondioksit (CO2) emisyonuna neden oluyor. En son yayınladığımız Çevre Raporu’nda da 2050 yılında karbondioksit emisyonlarını sıfıra indireceğimizi açıkladık. 2050’ye "İlk Adım" ya da "Fusion 20 Temaları" olarak da adlandırabilecek başlıklar belirleyen Daikin, dünyanın gelecekteki çevresel sorunlarına kendi alanında yanıt verecek. Geçen yıl 23 Nisan’da çalışanlarımızın çocukları ile başlattığımız Temiz Hava Elçileri projesini de yeni etkinlikler ve yeni katılımlar ile büyütmeyi amaçlıyoruz. Çünkü, günümüzde doğru hava, temiz çevre, enerji tasarrufu gibi konular giderek önem kazanıyor. Daikin olarak cihazlarımız ve hizmetlerimiz ile bu konulardaki hassasiyetimizi gösteriyoruz ve değişimin küçük yaşta başlayacağını benimsiyoruz. Bunun için de dünyamızın geleceğini simgeleyen çocuklarımız ile birlikte hareket etmeye karar verdik. Bugüne kadar gençlerden girişimci kadınlara kadar pek çok sosyal sorumluluk çalışması ile farkındalık oluşturduk, şimdi de çocuklar ile birlikte doğru havanın önemine dikkat çekiyoruz.
Garanti belgeleri, tüketicilere sağladığı güven açısından oldukça önemli bir konu… Güvenilirlik, garanti belgesi ve satış sonrası hizmetler noktasında sizi rakiplerinizden farklı kılan özellikler nelerdir?
Ürünlerimizin kalitesine ve dayanıklılığına güveniyoruz. 20 yıldır hala çalışan ve işlevselliğinden hiçbir şey kaybetmeyen Daikin klimalar görüyoruz. Türkiye’de 500’ün üzerinde yetkili servisimizle hizmet veriyoruz. Son olarak da iklimlendirme sektöründe bir ilke imza atarak klimalarda “6 yıl garanti” uygulamasına geçtik. Bugüne kadar 2 ila 3 yıl ile sınırlı olan Türkiye iklimlendirme sektöründeki garanti sürelerine yeni bir eşik getirmiş olduk. Daikin kombiler de altı yıl garantili olarak satılıyor. Daikin, klimalarını oluşturan ekipmanları, bu ekipmanları oluşturan en önemli kısım olan kompresörü en kaliteli malzemelerden kendisi üretiyor. Sistemlerde kullanılan soğutucu akışkan da Daikin AR-GE’si ve tesislerinin bir ürünü. Bütün bu bileşenler bir araya gelince benzersiz Daikin kalitesi ve teknolojisi ortaya çıkıyor.
Gelişen ve değişen dünya, yenilikçi üretim noktasında her geçen gün daha büyük adımlar atıyor. Dolayısıyla, şık tasarımlı, uzaktan kontrol edilebilen akıllı sistemlerin geliştirilmesi önem kazanıyor. Bu noktada 2018 IF Tasarım Ödüllü ‘Madoka’ kumandalarınızdan bahseder misiniz?
2018 IF Tasarım Ödülü’ne sahip yeni premium tasarımlı kullanıcı dostu Madoka kumandamız, pürüzsüz çizgileri, göz alıcı mavi -Daikin eye - dairesel ekranı ile son derece şık bir görünüm sağlıyor. Madoka, Japonca’da çember anlamına geliyor. Ürün sade, çember şeklindeki mavi aydınlatmasıyla hem dünyaca ünlü Japon markası Daikin’e hem de tasarımda yalınlık felsefesine odaklı Zen kültürüne gönderme yapıyor. Sadece 85 x 85mm ölçülerine sahip olan Madoka kumanda kompakt yapısıyla elektrik düğmesi ölçülerine uygunluk sağlıyor. Işıltılı mat beyaz, metalik ve mat siyah olmak üzere üç farklı renk seçeneğiyle bulunduğu yere mükemmel uyum sağlayan Madoka, bu özelliğiyle iç mekan tasarımında büyük bir avantaj yaratıyor. Kullanıcı deneyiminin artırılmasına odaklanan Madoka, modern iklimlendirme kontrol gereksinimlerini karşılama sırasında kullanıcıya daha fazla kolaylık, erişilebilirlik ve esneklik alanı açıyor. Kumanda, açma/kapama düğmesi dışında tümüyle dokunmatik kontrol imkanı veriyor.
“Dinozor Kombi Tarih Oluyor” sloganıyla dünyanın en az yer kaplayan küçük, şık, verimli, sessiz ve dayanıklı kombisini üreterek kombi pazarına girmiştiniz. 2018 Nisan ayında ErP Yönetmeliği’nin yürürlüğe girmesiyle birlikte, tam yoğuşmalı kombiye geçiş de gerçekleşti. Dolayısıyla hem kombi pazarındaki durumunuz hem de ErP yönetmeliği hakkında görüşlerinizi paylaşabilir misiniz?
Dünyanın en küçük kombisi olan Daikin Premix Tam Yoğuşmalı Kombi, ErP regülasyonlarının tamamına uyumlu ve yüzde 109 verimliliğe sahip. Ayrıca şu an satışını yapmakta olduğumuz hibrit ısı pompalarında yüzde 146’ya varan verim değerleri ile pazarın teknolojik liderliğini üstleniyoruz. 2018 Nisan ayında pazara sunduğumuz yoğuşmalı kombi teknolojilerinde her segmentte müşteriye ulaşabildik. İklimlendirme sektörünün ErP Yönetmeliği sayesinde kullanıcılara çevre ve enerji dostu ısıtma cihazı seçenekleri sunduğunu söylemek mümkün. Daikin olarak biz bu yönetmeliğin hem kullanıcı, hem sektör hem de ülke ekonomisi için önemli katkıları olduğunu düşünüyor ve geleceğimiz için atılmış önemli bir adım olarak görüyoruz. Sektöründe her zaman değişime öncülük eden bir marka olarak bu değişimi destekliyoruz. Bu değişikliğin ısıtma sektörünü baştan aşağıya değiştirecek etkileri olacağını göreceğiz. Türkiye’de ekonomik ömrünü tamamlayan 6 milyon kombi bulunuyor. Yüzde 64’ü yoğuşmasız kombilerden oluşan pazarın 2019 yılından itibaren yoğuşmalı cihazlara yönelmesini bekliyoruz. Konvansiyonel kombilerin yoğuşmalı kombilerle değiştirilmesi, sektöre belli bir canlılık getirecektir. Daikin olarak biz, yoğuşmalı kombi ve kazanlardaki geniş ürün gamımızla hatta bunun daha da ötesinde hibrit ürünlerimizle bu değişikliğe zaten hazırdık. Sektörde ilk başlarda bir daralma söz konusu olabilir, ancak daha sonra yenileme pazarı büyüyecek ve bizim ‘dinozor’ dediğimiz eski tip cihazlar zaman içinde yerlerini yoğuşmalı cihazlara bırakacaktır.
