Türkiye’de soğutma, klima ve havalandırma sektörü, 2024 yılında hem zorluklarla hem de büyük fırsatlarla karşılaştı. Artan şehirleşme, sanayi yatırımları ve küresel ısınma gibi faktörlerle büyümeye devam eden sektör, özellikle enerji verimliliği ve akıllı sistem çözümleriyle dikkat çekiyor. 2025 yılı ise, düşük GWP değerine sahip soğutucuların kullanımının artması ve yenilenebilir enerji sistemlerine yapılan yatırımların hız kazanmasıyla sektörde önemli bir dönüşüm yılı olacağına dikkat çeken İSKİD Yönetim Kurulu Başkanı Tunç Korun, “Sektör temsilcileri, iç pazarda büyüme beklentisinin yanı sıra Ortadoğu ve Afrika pazarlarına yönelik ihracatta da ivme kazanmasını öngörüyor. İSKİD olarak, 2025’te sektöre yönelik stratejik faaliyetlerimizi sürdürecek, önemli fuarlarda uluslararası alanda daha fazla yer alacağız.” dedi.
2024 sektör ve İSKİD için nasıl geçti ve nasıl çalışmalar gerçekleştirdiniz?
2024 yılı, soğutma, klima ve havalandırma sektörü açısından hem zorluklarla hem de fırsatlarla dolu bir yıl oldu. Türkiye özelinde artan şehirleşme, yeni konut projeleri, sanayi yatırımları ve global ısınma sektörün büyümesine katkıda bulunurken, Kafkasya, Ortadoğu ve Amerika pazarlarına ihracat da güçleniyor. Enerji tasarrufu sağlayan çözümlerin ve akıllı sistemlerin yerel pazarda daha fazla talep gördüğü gözlemleniyor. İnverter teknolojili klima sistemleri ve IoT entegrasyonlu cihazlar gibi enerji verimli çözümlerin popülaritesi artmaya devam ediyor.
Hacimsel anlamda herkesin yakından takip ettiği bireysel split klimalarda yurt içi hacim ilk defa 2 milyonlar mertebesine ulaştı. Bununla birlikte ihracat kısmı da artış gösterdi. 2025 için de bu rakamların artmasını bekliyoruz. Yine sektörümüzde ısı pompası gibi yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanan sistemlere 2024 içerisinde ilgi arttı. Sektörümüzde faaliyet gösteren firmalarımız, 2024 içerisinde ısı pompası sistemlerine daha fazla ilgi gösterdi. Bu konuda yatırım yapmayı planlayan firma sayısında da artış gözlemleniyor. Bu trendin önümüzdeki yıllarda artarak süreceğini düşünüyoruz. Özellikle Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu gibi, enerji verimli ürünlerin kullanımının yaygınlaştırılması ve enerji verimliliği düşük cihazların yüksek enerji verimliliğine sahip cihazlara dönüşümü ile ilgili devlet teşvikine ihtiyaç bulunuyor. Bu dönüşüm ülkemizde hızlı bir şekilde sağlanırsa, sektörümüzün iç pazar büyüklüğü ciddi oranda ivmelenir.
İç mekan hava kalitesine (IAQ) olan ilginin toplumda arttığını gözlemliyoruz, bu konuda farkındalık önceki yıllara göre daha yoğun olarak oluşmaya başladı.
Özellikle hastaneler, oteller ve ofis binaları gibi alanlarda yüksek verimli filtreleme sistemleri ve havalandırma çözümleri daha yaygın olarak kullanılıyor. Aynı hassasiyetin okullarımızda da yaygınlaşması konusunda İSKİD olarak faaliyetlerimizi yürütüyoruz. Bu kapsamda dernek olarak ilgili paydaşlarla her türlü iş birliğine açığız.
Dernek olarak bu yıl 16. Dönem Yönetim Kurulu Stratejik Hedeflerimizi; Sektörün Kaliteli Büyümesine Destek Olmak, Sektörün Geleceğine Odaklanmak, Sürdürülebilir Güçlü Dernek Yapısını Oluşturmak olarak üç ana başlıkta belirlemiş ve bu noktada faaliyetlerimizi şekillendirmeye başlamıştık. Bu hedefler doğrultusunda İSKİD, yıl içerisinde sektörümüzün üzerine çalıştığı konularda faaliyetlerini gerçekleştirdi. İzmir ve Bursa şehirlerinde ısı pompası konusunda seminerler organize ettik. Klima Santrali Enerji Verim Sınıfları, Merkezi İklimlendirmede Verimli Isıtma, Merkezi İklimlendirme Sistemlerinde Ses Tanımı, Analiz ve Ölçümlemesi, Soğuk Depo Tasarımı, Klima Santralinde Hijyen, Veri Merkezlerinde İklimlendirme gibi farklı konularda yoğun katılımlı webinar organizasyonları gerçekleştirerek, sektörle güncel bilgileri paylaştık. 67 firmanın katılımı ile 30 ürün grubunda 2023 sektör istatistiklerini oluşturarak açıkladık. Üniversite-Sanayi İş Birliği kapsamında İstanbul Arel Üniversitesi’nde bir çalıştay gerçekleştirdik. Akademisyen ve firma temsilcilerimizin bir araya geldiği çalıştayımızda, Akademi ve sektörün daha bütünleşik bir yapıda çalışmalar gerçekleştirmesi için neler yapılabilir konusunu irdeledik. Önümüzdeki dönemde bu kapsamda yapılacak çalıştaylarımız devam edecektir.
Uzun yıllardır üyesi olduğumuz Avrupa Eurovent iklimlendirme derneğinin yıllık Genel Kurul ve diğer teknik toplantılarına katılım sağladık, toplantılarda edindiğimiz bilgileri üyelerimiz ile paylaştık. EHPA (European Heat Pump Association) derneği üyeliğimizi gerçekleştirerek çalışmalarımıza başladık. Önümüzdeki dönemde bu kapsamda çalışmalarımız ve projelerimiz yoğunlaşacaktır. 21 Ekim Dünya Isı Pompaları gününü EHPA ile eş zamanlı kutladık. Yurt dışında sektörümüz için önemli olan Mostra Convegno İtalya, Climate World Moskova ve Chillventa Almanya fuarlarına katılım göstererek üye firmalarımızı temsil ettik. Sonrasında hazırladığımız fuar raporlarını üyelerimiz ile paylaştık. Genel olarak 2024 yılının İSKİD açısından yoğun bir gündem ve faaliyetler içerisinde geçtiğini söyleyebiliriz.
“2025 yılı içerisinde üreticilerimizin, karbon emisyonlarını azaltmak ve enerji maliyetlerini düşürmek amacıyla, enerjilerini yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılama yoluna gitmeleri bekleniyor”
2025 yılı için sektöre dair öngörüleriniz ve İSKİD olarak gerçekleştirmeyi planladığınız projeleriniz nelerdir?
2025 yılının tüm Türkiye için kolay bir yıl olmayacağı inancındayız. Ekonomik iyileşmeler devam etmekle birlikte birçok sektörde yaşanan finans sıkıntısının ve özellikle çalışan maliyetlerindeki artışların firmalara daha fazla yansıyacağını görüyoruz. Gene de iklimlendirme sektörünün pozitif olarak gelişeceğini düşünüyoruz.
2025 yılında soğutma, klima ve havalandırma sektöründe düşük Küresel Isınma Potansiyeline (GWP) sahip soğutucuların kullanımının hızla yaygınlaşacağını düşünüyoruz. R-454B gibi düşük GWP değerine sahip gazların kullanımı teşvik edilerek, mevcut HFC'ler (örneğin R-410A) kademeli olarak devre dışı bırakılacak. Avrupa Birliği'nin F-gaz regülasyonları başta olmak üzere, çevresel düzenlemeler sektörü etkilemeye devam edecek.
Hava kaynaklı ve hibrit ısı pompaları, enerji verimliliği ve çevresel avantajları nedeniyle daha fazla talep göreceğini ön görüyoruz. Akıllı ev cihazlarına bağlanabilen HVAC sistemleri, enerji verimliliğini optimize etmek ve kullanıcı konforunu artırmak amacıyla yaygınlaşıyor. Bu trend artarak devam edecek. Güneş ve diğer yenilenebilir enerji kaynaklarına bağlı çalışan hibrit HVAC sistemleri pazarda daha fazla yer bulabilir. Özellikle enerji maliyetlerinin artması, sektörde yenilenebilir enerji kullanımını tetikleyecek.
Sektörümüzde üretimde yeşil dönüşümde üzerinde konuşulan konuların başına geliyor. Üretim tesisleri de karbon emisyonlarını azaltmak ve enerji maliyetlerini düşürmek amacıyla, enerjilerini yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılama yoluna gidiyorlar. 2025 içerisinde bu dönüşümü sağlayıcı yatırımlara üreticilerimizin daha yoğun bir şekilde yöneleceğini düşünüyoruz.
Özellikle Ortadoğu ve Afrika’ya yönelik ihracatta büyüme bekleniyor. Enerji verimliliğini destekleyen kamu teşviklerinin genişlemesi İç pazarda da sektörün büyümesinde önemli etken olabilir. Ticari binalarda kullanılan merkezi iklimlendirme sistemlerinin modernizasyonu, işletmelere hem maliyet avantajı hem de çevresel faydalar sunacağı gibi, iç pazarın büyümesine pozitif etki edecektir.
İSKİD olarak 2025’te de sektörümüzü geliştirici ve üyelerimize fayda sağlayıcı faaliyetlerimizi sürdüreceğiz. Yurt dışında 2025 içerisinde gerçekleşecek önemli fuarlardan Climate World Moskova (25-28 Şubat 2025) ve 17-21 Mart ISH Frankfurt fuarlarına katılım sağlayarak üyelerimizi temsil edeceğiz. 22-25 Ekim tarihinde İstanbul Fuar Merkezinde sektörümüzün Türkiye’deki en büyük uluslararası fuarı olan ISK-SODEX organize edilecek. İSKİD olarak katılım sağlayacağız ve sizin aracılığınız ile de tüm paydaşlarımızı fuara katılmaya ve takvimlerine eklemeye davet etmek isterim.
2025 içerisinde de İSKİD olarak Üniversite – Sanayi İş Birliği çerçevesinde farklı üniversitelerle protokol imzalayarak bu konuda faaliyetlerimize yoğunluk vermek istiyoruz. 2025 bahar aylarında da Üniversite-Sanayi İş Birliğini geliştirmek, akademi ile firmalarımızın daha yoğun iş birlikleri yapabilmesi ve ortak çalışma kanalları geliştirmek amacıyla çalıştay organize etmek istiyoruz.
Komisyonlarımız aracılığı ile sektörümüzü eğitici ve bilgilendirici, sektörün ilgilendiği konularda webinar çalışmalarımız devam edecektir. Avrupa ve Türkiye’de sektörümüzü ilgilendiren yasal düzenlemeler ve mevzuatlar konusunda da çalışmalarımız devam edecek, güncel gelişmeler konusunda üyelerimizi bilgilendirmeye devam edeceğiz. 2025 yılının bahar aylarında, İSKİD olarak 2024 sektör istatistiklerini açıklayacağız. Bu istatistikler de sektörümüze bir gelecek vizyonu koyması açısından çok önemli ve değerli bir çalışma olacak.
