IEA Başkanı Dr. Fatih Birol, “Dünyada yeni bir enerji sistemi doğuyor. Sancılı bir geçiş olacak.Yeni enerji teknolojilerindeki maliyetler düşüyor. Ülkeler arasında yeni enerji teknolojilerinin önderi ve ana ihracatçısı kim olacak yarışı var. Bu iki faktör neticesinde biz göreceğiz ki yeni bir dünya enerji sistemi gelecek” dedi. Yenilenebilir enerji yatırımcılarına uzun vadeli öngörülebilirlik sağlanırsa enerji dönüşümünün başarılı olacağına dikkat çeken Birol, bu yıl yenilenebilir enerji alanında dünyada 290 GW’lık bir büyüme beklendiğini belirterek “Türkiye’ye dair tahminlerimiz oldukça güven verici ve teşvik edici. Eğer böyle devam edilirse 5 yılda bu alanda 35 GW’lık artış sağlanabilir” şeklinde konuştu.
“Hala ekonomik potansiyelimizin tamamını kullanmıyoruz”
Hidroelektrik Santralları Sanayi İşadamları Derneği (HESİAD) Başkanı Fahrettin Arman, Türkiye’nin hidroelektrik alanında dünyada ve Avrupa’da üst sıralarda olmasına rağmen bu alandaki ekonomik potansiyelin tamamının kullanılamadığını vurguladı. Arman, son iki yıldır ciddi bir kuraklık döneminde olunması nedeniyle baraj seviyelerinin normal işletme seviyesinin çok altına indiğinin ve geçtiğimiz yıl üretimin yüzde 28’ini sağlayan hidrolik santrallerin bu yıl yüzde 17’lerde kaldığının altını çizdi.
Güneş enerjisi 10 GW kurulu güç yolunda
Güneş enerjisi sektörünün üç ayrı derneği GÜYAD, GENSED ve GÜNDER yöneticileri de sektörün 10 GW kurulu güç yolunda olduğunu belirterek yaklaşık 250 GW’lık güneş enerjisi potansiyeli olduğu düşünülen Türkiye’de sektörün büyümesi ve karbonsuz düzene azami düzeyde katkı sağlaması için önerilerini şu şekilde sıraladı:
Birol Ergüven - Enerji Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) Başkan Yardımcısı: “Türkiye’de hala yeterli elektrik üretim kapasitesine sahip değiliz. Eksiği yenilenebilir enerji ile tamamlamalıyız. Türkiye dünyada çatılarda güneş enerjisi ile sıcak su üreten ülkeler sıralamasında 3. sırada. Bunu nasıl başardık? İhtiyaç vardı ve ucuzdu. Bunu neden güneşten elektrik üretiminde yapamıyoruz? Güneşten elektrik üretimini kolaylaştırmalıyız, çok fazla sayıda kurulum sağlayabiliriz. Türkiye güneşte dünyada ilk 5-6 sırada yer alabilir. Bu kapasiteye ve dinamizme sahibiz.”
Halil Demirdağ – (Güneş Enerjisi Sanayicileri ve Endüstrisi Derneği) GENSED: “Şu an enerji sektöründeki fiyatlar maalesef gerçek ve ayrıca çok beklenmedik. Dünya bu noktada bir hata yaptı ve polisilikon üretiminin yüzde 75 oranında Çin’e kaymasına izin verdi. Çin de polisilikon ham maddesine yüzde 500 zam yaptı. Bundan sonrasında ne olacağa bakarsak gördüğümüz şey dünyada yeşil hidrojene bir talep olacağı yönünde. Endüstriyel boyutta hidrojen üretimine ihtiyaç var, yeşil enerji ihtiyacı var. Ayrıca elektrikli araçlar hızla artıyor ve artmaya devam edecek.”
Kutay Kaleli – (Uluslararası Güneş Enerji Topluluğu Türkiye Bölümü) GÜNDER: “Ülkemiz yenilenebilir enerji cenneti ve bundan faydalanmaya başladık ancak daha çok faydalanmak gerekiyor. Depolama alanında ülkemizde yeni Ar-Ge yatırımları yapılması gerektiğini düşünüyoruz. 2021’i çatı GES yılı olarak geçirdik. 2022’de de bu alandaki artışın devam edeceğini öngörüyoruz. Sektörde açıklanan kapasiteleri yeterli bulmuyoruz. Sürdürülebilir kapasite planlaması yapılmalı. Hibrit tesislerle ilgili de hidrolar ya da jeotermal ve bio gibi, güneş ve rüzgâr olmayan santrallere bazı limitler getirildi, bu limitlerin kaldırılması gerektiğini düşünüyoruz.”
Rüzgârda 10 GW sonrası tartışılıyor
Türkiye Rüzgar Enerjisi Birliği (TÜREB) Başkanı Ebru Arıcı, rüzgarın enerji dönüşümünde güvenilir bir partner olduğunun altını çizdi. Arıcı, “2021 rüzgarda rekorların yılı oldu. Son 21 ayda 2988 MW güç devreye aldık. 2021 ayrıca hibrit başvrularının alındığı ve kapasite artışlarıyla ilgili yerliliiğin açıklandığı bir yıl oldu. Bundan sonra rüzgarda her yıl 1.500 MW kurulu gücü devreye almak istiyoruz” dedi.
“Türkiye’nin en az yarısını jeotermal kaynaklarla ısıtabiliriz”
Ali Kındap - Jeotermal Enerji Derneği Başkanı: “Şu an 1.650 MW enerji üretiminde, 3.500 MW’ı da enerji dışı kullanımda olmak üzere 5.000 MW’dan fazla jeotermal kaynak kullanımımız var. Bu alanda gerçek potansiyelimizin 3’te 1’ini kullanıyoruz. Yapı ve konut ısıtma işinde, ayrıca sera ve tarımda jeotermal kaynakların daha fazla kullanılması gerektiğine inanıyoruz. Yıllık 10 milyar KWh enerji sisteme verebiliyoruz. Bunu 25 milyar kWh’ye rahatça çıkarabiliriz.”
Ufuk Şentürk - JESDER Başkanı: “Yeni Türkiye Jeotermal Kanunu’nun yakında meclise sevk edilmesini bekliyoruz. Ülkemizin en az yarısını jeotermal kaynaklarla ısıtabilir, doğal gaz bağımlılığının önüne geçebiliriz. Sondaj maliyetlerinin azaltılabilmesi için petrol ve doğalgaz sektörüne sağlanan istisnalardan bizim sektörümüz de yararlanmalı. YEKDEM fiyatları da yapılabilir seviyelere çıkarılmalı.”
“Yeni modelde karbona yer yok”
Toplantının ev sahipliğini üstlenen Sanko Enerji Grubu CEO’su Hakan Yıldırım ise “Türkiye gibi genç ve dinamik nüfusu olan bir ülkede; yatırımda, üretimde ve finansmanda verimlilik çok önemli. Yatırımlar konusunda öngörülebilir politikalarla yapılabilir proje stoku sağlamamız gerekiyor. Üretim alanında dönüştürmemiz gereken santrallerimiz var. Finansmanda verimlilik konusunda ise uluslararası finans kuruluşları şuna kafa yormalı: Madem dünya için aynı yararı sağlıyoruz, İsviçre’deki yatırımcıya sağlanan finansman şartları bize de sağlanmalı” şeklinde konuştu.
