Öncelikle okurlarımız için şu an yürütme kurulu başkanlığı yaptığınız buildingSMART Türkiye’den ve buildingSMART Türkiye’deki faaliyetlerinizden bahseder misiniz?
Mimar, mühendis, müteahhit, teknik müşavir, yazılımcı, danışman, akademisyen ve inşaat malzemesi sanayi temsilcileri, 2018 yılında inşaat malzemesi sanayisinin çatı örgütü Türkiye İMSAD’ın ev sahipliğinde bir araya geldi ve buildingSMART Türkiye (bSTR)’nin kuruluş sürecini başlattı. BIM konusunda yapılan toplantılarda, yapı endüstrisinde sayısal dönüşümün öncüsü olarak kendini konumlandıran ve bu konuda uluslararası veri standartlarını oluşturan otorite bir kurum haline gelen buildingSMART’ın Türkiye temsilciliğinin kurulmasına yönelik ilk adım atıldı. bSTR Çalışma Grubu başlangıçta 250’ye yakın üyesiyle bir yandan standartların oluşturulması, rehber dokümanların hazırlanması, ürünlerin yer alacağı dijital BIM Kütüphaneleri oluşturulması gibi konularda çalışmalar yürütürken, diğer yandan bSTR temsilciliğinin resmi hale gelmesi için de temaslarda bulundu. Bu çalışmalarla birlikte 2018 yılının ikinci yarısında, bSTR Çalışma Grubu temsilcileri, buildingSMART-International Home of Open BIM İcra Kurulu Başkanı Richard Petrie ile Londra’da bir araya gelerek Türkiye temsilciliğinin kurulması için resmi başvuru gerçekleştirdi. 2018 sonunda ‘buildingSMART Türkiye Chapter-in-formation’ olarak buildingSMART International Yönetim Kurulu’nda onaylandı. bSTR Yürütme Kurulu Üyeleri Müge Sümerol ile Daniel Kazado Haziran 2019’da Helsinki’de düzenlenen buildingSMART International Genel Kurulu’na katıldı.
buildingSMART Yürütme Kurulu Başkanı ve Fibrobeton Yönetim kurulu üyesi Muhammed Maraşlı
Hemen hemen tüm chapterların katıldığı toplantıda bir sunum gerçekleştiren Müge Sümerol ve Daniel Kazado şimdiye kadar yapılan çalışmaları, alt çalışma gruplarını ve bu grupların faaliyet alanlarını katılımcılara aktardı ve sunumun ardından katılımcılarla farklı platformda görüşerek bilgi alışverişinde bulundu. 2019 yılında Türk Standartları Enstitüsü (TSE) ile yapılan iş birliği neticesinde bSTR girişimiyle, TSE bünyesinde MTC 177: Yapı Bilgi Modellemesi Ayna Komitesi açıldı ve komite aynı yılın ekim ayında gerçekleşen Uluslararası Standardizasyon Zirvesi’nde yaptığı çalışmalarla ödüle layık görüldü. Kasım 2019’da gerçekleşen ve inşaat sektörün en önemli etkinliklerinden biri olan 9. Uluslararası İnşaatta Kalite Zirvesi’nde eş zamanlı olarak ‘Rekabetin Sayısal Hali’ başlıklı bSTR Buluşması gerçekleşti. Bu buluşma, bSTR’nin ev sahipliği yaptığı ilk uluslararası etkinlik oldu. Buluşmada her biri alanında uzman yabancı konuşmacılar, özel sunumlar gerçekleştirdi ve soruları yanıtladı. Bununla birlikte yıl boyunca pek çok önemli toplantı, panel ve oturumda Yürütme Kurulu Üyeleri tarafından sunumlar gerçekleştirilerek çalışma gruplarının yaptığı faaliyetler tüm detaylarıyla anlatıldı.
Tüm bu çalışmalar karşılığını buldu ve 2020 yılının şubat ayında bSTR Developing Chapter oldu. Bu gelişmeler ışığında bSTR, 400’ün üzerinde çalışma grubu üyesi, 47 destekleyen kurum ve üye şirketleriyle birlikte; TSE, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve diğer ilgili kamu kurumları ile yürütülen iş birliklerini, standart, şartname ve rehber hazırlıklarını, uluslararası tanınırlığı olan eğitim sertifikasyon, kütüphane, ‘iyi uygulama’ ve ‘örnek çalışma’ faaliyetlerini genişletti. İnşaat sektörünün tüm paydaşlarının ortak çabasıyla kurulan bSTR’nin, Chapter- in-formation aşamasını geçerek Developing Chapter olmasıyla; hem kamu hem özel sektör hem de sivil toplum kuruluşları iş birliği ile hayata geçirilmesi planlanan çalışmalar daha da hız kazandı. Sektörde bilgi paylaşımının önemine ve faydalarına olan ihtiyaçtan hareketle toplantılar düzenlemeyi amaçlayan bSTR küresel pandemi sebebiyle 2020 yılı mayıs ayında ‘Fokus 2020-1’ başlıklı webinarda yine Türkiye İMSAD ev sahipliğinde sektör paydaşlarıyla buluştu. Webinarda bSTR Yürütme Kurulu temsilcileri devam eden ve planlanan çalışmaları masaya yatırdı.
Sonrasında ‘openBIM ne işe yarar?’ temalı webinar serisi başlatan bSTR, 2020 Aralık ayında gerçekleşen ilk toplantısında ‘Bugünü inşa ederken, geleceği yaratmak’ başlığı altında çok sayıda sektör profesyoneli ile bir araya geldi. Toplantının konuşmacısı Royal BAM Group Dijital İnşaat Direktörü Menno de Jonge sunumunda yurt dışı ve yurt içi projelerde buildingSMART kuruluş amacına uygun şekilde uygulanan BIM teknolojilerini birinci elden örneklerle anlatarak deneyimlerini detaylı bir şekilde paylaştı. Menno de Jonge, uluslararası alanda başarılı projelere imza atan firmasının çalışmalarından yola çıkarak BIM teknolojilerinin kullanımına, uygulanmasına ve sonuçlarına değindi. ‘openBIM ne işe yarar?’ başlıklı webinar serisinin ikinci toplantısında ise ‘Proses Yönetimi’ konusu ele alındı. Toplantının konuşmacısı Turner Construction Company Regional Virtual Design and Construction Manager Ayşe Polat, deneyimlerinden ve tecrübelerinden yola çıkarak iyi bir proje ortaya çıkarmak için openBIM süreçlerinin daha iyi nasıl yönetebileceğini ve projelerde openBIM yaklaşımının önemini anlattı. ‘openBIM’in tasarım aşamasında kullanımı’ başlıklı üçüncü webinarda ise openBIM konusu daha da detaylandırılarak inşaat aşamalarındaki openBIM uygulamaları doğrudan uygulayıcıları tarafından anlatıldı. Toplantının konuşmacıları Attec firması Kurucusu ve Yöneticisi Ahmet Topbaş ile Bold Mimarlık Kurucu Ortağı Erdinç Çiftçi, konuyla ilgili bilgi ve tecrübelerini paylaştı. Webinar serisi 2021 yılında aynı başlık altında yapım, maliyet analizi, enerji analizi, işletme gibi farklı aşamalarda openBIM kullanımı ile ilgili konuşmacıları yine Türkiye İMSAD ev sahipliğinde bir araya getirmeye devam edecek.
Az zamanda çok yol aldık. Tempomuzu düşürmeden hedeflerimiz doğrultusunda ilerlemeye devam edeceğiz. BuildingSMART Türkiye olarak tüm üyelerimiz ve paydaşlarımız ile birlikte ülkemiz yapı sektörünün sayısal dönüşümünün dünya ile birlikte gerçekleşmesi ve tüm çabalarımızın bir sistem etrafında ülkemiz için faydaya dönüşmesi adına birlikteliğimizi koruyup daha çok çalışarak başarılı olacağımıza yürekten inanıyorum.
.jpg)
Tasarım, inşaat ve işletmeyi kapsayan yapı sektörü genelinde sayısallaşmayı ifade eden BIM (Yapı Bilgi Modellemesi) hız, verimlilik ve sürdürülebilirlik açısından sektöre nasıl faydalar sunuyor?
Projenin tüm ana süreçlerinde etkin olarak kullanılabilen BIM, farklı disiplinler arasındaki koordinasyonu artırıp, yapı ile ilgili bir bilgi bankası oluşturuyor. Geleneksel 2D çizimlerle kıyaslandığında bu modeller tüm proje ortaklarının proje hakkında daha ayrıntılı bilgi sahibi olmasını sağlıyor, böylece çok daha iyi ve öngörülebilir sonuçlara ulaşılabiliyor.
BIM, ayrıca mekanların fiziksel ve işlevsel özelliklerinin dijital gösterimlerinin üretilmesi ve yönetilmesini içeren bir süreç. Bu modelde projelerdeki bütün disiplinler (mimari, statik, mekanik) birlikte çalışma imkanı yakalıyor. Elbette bu süreci yönetmek için bazı yazılımlar geliştirildi. Bu yazılımlarla mimari tasarım süreçlerinde oldukça özgün çalışmalar hayal gücüne dayalı olarak kolayca yaratılabiliyor. BIM barındırdığı tüm verileri projelerde görev alan ekiplerin, alt yüklenicilerin ve tedarikçilerin erişimine açarak, tüm bu ekipler arasındaki koordinasyon seviyesinin yükselmesini ve entegre bir çalışmaya olanak sağlayıp projenin daha kısa sürede tamamlanmasına katkıda bulunuyor. Yapıların nesne tabanlı modellerini kullanarak, çıkabilecek teknik sorunların önceden tespit edilmesine ve böylelikle maliyet ve zaman tasarrufu sağlanmasına olanak veriyor. BIM sistemi; karmaşık ve büyük projelerde sıkça karşılaşılan dokümantasyon ve veri depolama problemlerine, proje bazlı izleme ve kontrol zorluklarına karşı da verimli bir şekilde kullanılabilir. Kısacası BIM inşaat projelerinde her aşamada kolaylık sağlıyor.
Türkiye’de ve dünyadaki BIM uygulamalarını karşılaştırmalı olarak değerlendirmenizi istesek neler söylersiniz?BIM uygulamaları Türk inşaat malzemesi üreticilerine ne gibi kolaylıklar sağlıyor? Üreticiler, BIM ile uluslararası pazarda ne gibi ayrıcalıklar kazanıyor?
BIM’in yaklaşık son 10-12 yıldır dünya çapında kullanımı son derece yaygınlaşmış durumda. ABD, İngiltere ve Kuzey Avrupa ülkeleri projelerinde BIM kullanımında ilk sırada yer alıyor. Norveç, Finlandiya, Japonya, Güney Kore, Singapur, Avustralya gibi ülkelerdeki projelerde de BIM yaygın olarak kullanılıyor.Dubai, Suudi Arabistan ve Katar’da her geçen gün bu modellemeye yönelik yatırımlar artıyor, projelerde BIM kullanımı zorunlu hale geliyor. Ülkemizde ise BIM kullanımı konusunda hala yolun başında olduğumuzu biliyoruz. Ama yine de birçok önemli projede BIM kullanıldığını; mimarlar, mühehdis, müteahhit ve müşavirlerimizin bu konudaki çabalarını görmek sevindirici. Kamudaki sözleşmelerin bazılarında BIM zorunluluğunun getirilmesi de ülkemizdeki projelerde BIM kullanım oranını artırdı. Diğer bazı ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de tüm kamu kurumlarının belli büyüklükteki projelerinde BIM kullanımını zorunlu hale getirmesi süreci daha da hızlandıracaktır. Büyük ölçekli firmalar BIM’e ciddi yatırım yaparken küçük ölçekli firmalarda da BIM’e geçiş konusunda bir gayret söz konusu. Fakat BIM’e tam anlamda geçiş için sadece finansal kaynaklar değil ciddi bir sürece ve bilince ihtiyaç var. Bunun yanı sıra eğitim, araştırma ve sanayi iş birliği çerçevesinde pek çok çalışma yürütüldüğünü biliyoruz. Bizler de bstr olarak TSE, Mesleki Yeterlilik Kurumu, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve diğer ilgili kamu kurumları ile dirsek temasında olmaya devam ederek iş birliğimizi sürdüreceğiz. Ülkemizde bu konuda yapılacak çok fazla görev ve sorumluluk olduğunu söyleyebiliriz. Üzerimize düşen her türlü sorumluluğu almaya hazırız.
Yönetim kurulu üyesi olarak görev yaptığınız Fibrobeton bünyesinde BIM teknolojileri kullanılıyor mu? Kullanılıyorsa, bu teknoloji kullanımından bahseder misiniz? Bu konuda hayata geçirdiğiniz / geçireceğiniz başka yatırımlar var mı?
Fibrobeton olarak yapı sektöründe cephe kaplamaları ve cephe sistemleri alanında faaliyet gösteriyoruz. Dünya çapında çok sayıda tasarım ofisi ile stratejik olarak iş birlikleri geliştirdik. Bu sayede özellikle parametrik ve amorf formların yapımı konusunda uzmanlaştık ve tasarım ofislerinin çözüm ortağı olduk. Yurt dışı projeleri takip için İstanbul merkezimizde kurduğumuz Tasarım Merkezimiz bünyesinde çalışmalar yapıyoruz. Tasarım merkezimizde özellikle parametrik tasarım araçlarını kullanarak dünya çapında çok sayıda tasarımcı ile çalışıyor, BIM kullanılarak tasarlanan projelerin cephe uygulamalarında 10 yıldan fazla süredir çok fazla tecrübe biriktiriyoruz. Tasarım merkezimizde BIM altyapısına uygun çok sayıda farklı yazılım üzerinde uzman ekiplerimiz var bu sayede dünya çapında her tasarımcı ile bilgi paylaşımı ve ortak çalışma konusunda sıkıntı yaşamıyoruz.
.jpg)
Tasarım araçları yanında üretim altyapımızı da sayısallaştırdık. Fabrikamızda tüm süreçleri takip ettiğimiz üretim yazılımımızı kendi ekiplerimiz ile ve kendi bilgi birikimimiz ile hayata geçirdik. Tüm üretim sürecimizi bu yolla sayısal olarak takip eder hale geldik. Müşterilerimiz de bu yazılıma erişerek kendi projelerinin üretim süreçlerini takip edebiliyor. Hayal edilen mimarileri gerçeğe dönüştüren ve bu doğrultuda ARGE ve inovasyon çalışmalarını yapan bir şirketiz. ARGE ve inovasyon çalışmalarımızı, projenin ve tasarımcının ihtiyaçları doğrultusunda gerçekleştiriyoruz. Düzce tesisimizde tüm tasarımcılara açık ARGE ve tasarım merkezimizde tasarımcılarla ortak çalışıyoruz. Ürün geliştirme süreçlerinde onları destekliyor, onların hayallerini teknolojimiz ile birleştirerek yeni ürün, sistem ve yöntemler geliştiriyoruz. Ayrıca kendi ARGE ekiplerimiz ve üniversitelerimizle ortak projeler yapıyoruz.
Sektörün ihtiyaçlarını takip edip kendi vizyonumuzu da katarak gelecek için çalışmalar yapıyoruz. Tekrarlanmayan amorf ve parametrik yüzeylerin kalıplarının tasarımdan itibaren CAD/CAM yolu ile hayata geçirdiğimiz çok güçlü bir CNC üretim altyapımız var. Buna ek olarak yine yüzeylerin ve tüm üretilen amorf yüzeylerin lazer taramalarla karşılaştırılabildiği 3D Lazer tarama altyapımız çok hassas ve dünya kalitesinde üretim yapmamızı sağlıyor. Bu altyapımız ile kendi konumuzda tüm dünya ile rekabet edebilir durumdayız. Sayısal altyapımızı sürekli güncel tutabilmek adına yatırımlarımız ve şirket içi eğitimlerimiz devam ediyor.
Son olarak eklemek istedikleriniz var mıdır?
Sektörümüzün tüm paydaşlarının ortak çabasıyla, 3 yıllık bir bir çalışma sonucunda bu günlere gelen ‘buildingSMART Türkiye; hem kamu, hem özel sektör, hem de sivil toplum kuruluşları iş birliklerimiz ile ülkemiz yapı sektöründe sayısallaşma çalışmalarının odak noktasına yerleşti. Birlikte azimle ve aynı şevkle çalışmaya devam ettikçe ülkemiz için çok güzel şeyler yapacağız. Katılımların hem sayısal olarak artması hem de katılan dostlarımızın çalışma grupları içindeki faaliyetlere daha fazla destek vermesi en büyük arzumuz.
Buradan tüm sektör paydaşlarımızı, yapı sektörünün farklı alanlarında yer alan gerek STK, gerek özel sektör ve gerekse akademisyenlerimizi birlik olma, ülkemiz için kalıcı ve sürdürülebilir hizmetler yapma yolunda buildingSMART Türkiye’ye katılmaya davet ediyorum. Birlikte daha güçlüyüz.
