“BIM, En Gerçekçi Modelleme İmkânlarıyla ‘Görerek ve Bilerek’ İlerleme Olanağı Sağlıyor”

Teknolojinin inşaatta etkin şekilde kullanımını sağlayan BIM, çeşitli yazılımların birbirine uyumlu şekilde proje yönetimine entegre edilmesiyle tüm değişkenlere göre planı yönetme imkânı veren muazzam bir modelleme tekniğidir. BIM sayesinde, proje fikri ile sonuç arasındaki maliyet ve zaman değerlerini kesine yakın şekilde hesaplayabiliyor, kayıpları yönetebiliyoruz. Örneğin yalıtım açısından değerlendirirsek, bir binaya hangi malzeme ile ne kadar sürede ne kadar maliyetle yalıtım yapılabileceğini görebiliyoruz.

Ülkemizde 2018 yılı sonrasında daha aktif olarak kullanılmaya başlayan BIM uygulamalarının şantiye hatalarını yüzde 41 azalttığını, maliyetleri yüzde 23’e varan oranlarda düşürdüğünü, hızı ise yüzde 19 artırdığını araştırmalar ortaya koyuyor. Tabii bunların her birini kaynakların verimliliği açısından değerlendirirsek, sürdürülebilirliğe katkısını çok daha iyi anlarız. BIM sayesinde binaların yapım aşamalarından yıkımlarına kadar olan tüm süreçlerde enerji tüketimlerini, çevresel etkilerini, karbon ayak izlerini hesaplayabiliyoruz. Bilindiği üzere 17 ana başlıktan oluşan Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, sosyal, kültürel ve ekolojik meselelerin çözümüne odaklanıyor. BIM de bize en gerçekçi modelleme imkânlarıyla “görerek ve bilerek” ilerleme olanağı sağlıyor. İnşaatları daha kısa sürede daha az hatayla tamamlayabilmek kaynak verimliliği açısından büyük avantajlar sağlıyor. Örneğin akıllı şehirler, teknolojinin desteğiyle hayatımızı kolaylaştırırken, gezegenimizdeki kaynakların verimli kullanılması temeline dayanıyor. Dolayısıyla BIM burada, sadece bir yapıyla sınırlı kalmayıp inşa edilen yapı ile diğer yapılar ve şehirle ilişkisinin kurulmasında da yardımcı oluyor. Enerji, kamu hizmetleri ve tüketim malzemelerinin verimli kullanımı; bakım, denetim, işletme faaliyetlerinin ve acil tahliye planlamasının kolaylaştırılması, IoT (nesnelerin interneti) desteği ile yaşam kalitesi yüksek, çevreci, sürdürülebilir şehirlerin oluşturulması gibi kritik noktalarda BIM önemli faydalar sağlıyor. Sadece yeni binaların değil mevcut binaların da modellenerek dijital ikizlerinin oluşturulması, hatta şehirlerin dijital ikizlerinin oluşturularak ulaşımdan atık yönetimine kadar tüm akıllı şehir fonksiyonlarının kurgulanması sağlanabiliyor.

BIM, yapı sektöründeki en önemli teknolojik yeniliklerden biridir ve firmalar arasında rekabeti de önemli derecede etkiler. BIM kütüphanelerine ürün yüklemenin rekabet noktasında firmalara sağladığı ayrıcalıklar nelerdir? 

İnşaat şirketlerimizin yurt dışında yürüttükleri proje sayısı arttıkça, BIM’in yurt içi projelerde kullanılma oranlarının da arttığını söyleyebiliriz. Çünkü bazı ülkeler ihale şartnamelerinde BIM kullanımını zorunlu hale getirdiler. Dolayısıyla BIM’in getirdiği faydayla tanışan yapım şirketleri, büyük ölçekli tüm projelerini BIM ile daha etkin şekilde yönetmeye başladı. BIM uygulamalarının kolaylık sağladığı bir başka alan ise bizim de çok önem verdiğimiz yenileme konusu. Mevcut binaların bile dijital ikizlerini modelleyerek kapsamlı iyileştirmeler ve yenileme ihtiyacında, yapı ile ilgili bilgilerin BIM temelli bir süreçle yönetilmesi önemli kolaylıklar sağlıyor. Yapının bakım/onarım geçmişinin saklanması, ileriki dönemlerde binadaki sorunların kolaylıkla giderilmesinde yardımcı oluyor. Her iki alanda da malzemelerin seçimi ve performans sonuçlarını önceden öngörme olanağı sağlayan BIM kütüphanelerinde bir firmaya ait ne kadar çok ürün ve özellikleri yer alırsa, kendini o kadar çok öne çıkarma, ürünlerini sunma, rakiplerinden sıyrılma imkânı buluyor. 

BIM kullanılarak yürütülen özellikle büyük ölçekli yapıların inşaatında ya da yenilenmesinde, malzeme seçimi sırasında rakipleri geride bırakmak, pazarda etkin olmak, mevcut payı büyütmek için şirketlerin BIM kütüphanesinde ürünlerinin paylaşılması önemli fırsatlar barındırıyor. BIM kütüphanelerini tasarımcıların ve yapımcıların kolayca ulaşabileceği dijital bir katalog gibi düşünürsek firmalar açısından önemi rahatlıkla anlaşılabilir. Buna rağmen ülkemizde bu kütüphanelerin yeterince kullanıldığını söyleyemeyiz. Bunun gerçekleşmesi için sadece malzeme üreticilerinin değil, tasarımcıların, yapımcıların ve teknik müşavirlerimizin de bu alandaki kapasitelerinin artması gerekli. Bunun için de yabancı bazı ülkelerde olduğu gibi, kamu projelerinden başlayarak özellikle büyük projelerde BIM kullanımının mecburi olması gerekiyor.

BIM, binaları ve altyapı projelerini planlamak, tasarlamak, inşa etmek ve yönetmek amacıyla bir araya gelen tüm paydaşları evrensel, her zaman güncel bir model etrafında birbirine bağlarken daha verimli iş akışlarının yolunu açar. Üreticilerin projelere daha anlamlı ve etkili katkı sağlamasına yarar. BIM, disiplinler arasında ortak bir “dil” görevi görür. Müşteri beklentilerini optimize şekilde karşılarken, olası riskleri en aza indirger. Ürünlerin en güncel halinin tüm özellikleri ile BIM kütüphanelerine yansıtılması, inşaat süreçlerindeki tüm paydaşların bu bilgiye kolayca ve hızla ulaşmasını sağlar.