İnşaat sektöründe, Yapı Bilgi Modellemesi (BIM) uygulamalarının yaygınlaşması için sektörel iş birliği ve standartların oluşturulması büyük önem taşıyor. Paydaşların bir araya gelerek BIM uygulamalarını geliştirmesi ve standartlaştırmasının sektörün genel olarak güçlenmesine katkı sunacağını belirten TMMOB İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanı Sinem Kolgu, “Denetimsizlik inşaat süreçlerinde en büyük sorun. BIM modelleri, planlama, tasarım, yapım, denetim ve işletme süreçlerinin bütünleşik bir modeli, hafızası olduğundan yapıların denetlenmesinde kullanmak mümkün. Bu konuda standartlar geliştirilmesi için çalışmalar yapılabilir.” dedi.
Teknolojik gelişmeler artık her alanda olduğu gibi yapı sektöründe de süreçleri kolaylaştıracak olanaklar sunuyor. Bu gelişmelerin en dikkat çekicisi ise bir yapının yaşam döngüsü boyunca tüm süreçlerini kapsayan Yapı Bilgi Modellemesi teknolojisi. Teknolojinin inşaatta etkin şekilde kullanımını sağlayan BIM'in öneminden ve sunduğu avantajlarından biraz bahseder misiniz?
BIM, bir yapının yaşam döngüsü boyunca farklı disiplin ve paydaşlardan gelen bilgileri; planlama, tasarım, yapım, denetim ve işletme süreçlerinde kullanmak için bir araya getiren bütünleşik bir yaklaşımı ve sayısal, sanal modellerinin oluşturulmasında kullanılan teknolojiyi ifade eder.
Bilgiye sahip olup yönetebilmek yaşadığımız bilgi çağının en önemli gerekliliği.
BIM kullanmanın avantajları:
Bir yapıya ait bilgiyi, tüm ekip ile paylaşmak, iletişim ve iş birliğini arttırmak kolaylaşır.
Farklı disiplinlerin çeşitli bileşenlerinin tasarım aşamasında bir araya getirilmesini sağladığı için, erken aşamalarda çakışma ve hatalar tespit edilip düzeltilebilir. Bu da inşaat sırasında revizyonlardan kaynaklı maliyetli değişikliklerin azaltılmasına yardımcı olur.
Proje planlama ve yönetimini kolaylaştırır. Proje süreçlerinin izlenmesi, kaynakların yönetilmesi ve zaman çizelgelerinin oluşturulması gibi işlevler BIM'in bütünleşik yapısı sayesinde daha etkili bir şekilde gerçekleştirilebilir.
İnşaat sürecinde maliyetleri ve zamanı azaltmaya yardımcı olur. Daha doğru ve kapsamlı tasarımlar sayesinde gereksiz malzeme ve işçilik maliyetlerinin azaltılmasına ve işlerin zamanında tamamlanmasına olanak tanır.
İşletme ve bakım aşamalarında da faydalar sağlar. Binanın işletilmesi ve bakımı için gerekli verilerin sayısal olarak saklanması, bakım süreçlerinin optimize edilmesine ve binanın performansının artırılmasına yardımcı olur.
Sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmaya yardımcı olabilir. Tasarım aşamasında enerji verimliliği, malzeme seçimi ve atık yönetimi gibi sürdürülebilirlik faktörleri dikkate alınabilir ve optimize edilebilir.
Yerel yasal düzenlemelere ve idari gereksinimlere uyum sağlamak için kullanılabilir. Proje belgelerinin ve izinlerin yönetilmesi ve paylaşılması gibi işlemler daha düzenli ve etkili bir şekilde gerçekleştirilebilir.
BIM teknolojisi, süreçlerin daha verimli, etkili ve sürdürülebilir bir şekilde yönetilmesine olanak tanır. Bu da projelerin başarılı bir şekilde tamamlanmasını ve paydaşların beklentilerinin karşılanmasını sağlar.
“BIM, yapı endüstrisinde sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada önemli bir rol oynamaktadır”
Yapıda sürdürülebilirliğe yönelik çaba kaçınılmaz bir sorumluluk haline geldi. Mimarlar, mühendisler ve inşaatçılar artık yalnızca verimli ve uygun maliyetli değil aynı zamanda çevre dostu binalar inşa etmeye öncelik veriyor. Bu sürdürülebilirlik devrimine öncülük etmede etkili olarak ortaya çıkan araçlardan biri de BIM. Sürdürülebilirliğin desteklenmesi, çevreye duyarlı ve enerji verimli yapılaşma için BIM'in etkilerinden bahseder misiniz?
BIM, sürdürülebilirlik çabalarına destek sağlayan ve çevreye duyarlı, enerji verimli yapılaşmayı teşvik eden önemli bir araç haline gelmiştir. BIM'in sürdürülebilirlik açısından erken aşamalarda sürdürülebilirlik değerlendirmesi, malzeme seçimi ve değerlendirme, enerji verimliliği ve performans analizi, atık azaltma ve geri dönüşüm, çakışmaların önlenmesi ve iyileştirilmiş inşaat süreçleri konularında olumlu katkıları vardır. Yapı endüstrisinde sürdürülebilirlik hedeflerine ulaşmada önemli bir rol oynamaktadır. Mimarlara, mühendislere ve inşaatçılara çevre dostu, enerji verimli ve sürdürülebilir binaların tasarımı, inşası ve işletilmesi konusunda daha fazla kontrol ve esneklik sağlar. Bu da hem çevresel hem de ekonomik açıdan daha sürdürülebilir bir geleceğe yönelik önemli bir adımdır.
“BIM kütüphaneleri, inşaat endüstrisindeki paydaşlar için önemli bir kaynak haline gelmiştir”
BIM kullanılarak yürütülen özellikle büyük ölçekli yapıların inşasında ya da yenilenmesinde, malzeme seçimi sırasında rakipleri geride bırakmak, pazarda etkin olmak, mevcut payı büyütmek için şirketlerin BIM kütüphanesinde ürünlerinin paylaşılması önemli fırsatlar yaratıyor. BIM kütüphanesinin öneminden, inşaat malzemelerinin BIM kütüphanelerinde paylaşılmasının hem ülkemiz hem de sektör adına katkıları nelerdir?
BIM kütüphaneleri, inşaat endüstrisindeki paydaşlar için önemli bir kaynak haline gelmiştir ve inşaat malzemelerinin bu kütüphanelerde paylaşılması, sektörün gelişimi için de fayda sağlar. Bu konudaki bazı önemli katkıları şu başlıklar altında sıralayabiliriz.
Daha Hızlı ve Verimli Tasarım Süreçleri, Daha Doğru Maliyet Tahminleri, Kalite Kontrol ve Standartlaştırma, Daha İyi İş birliği ve Entegrasyon, Yenilik ve Rekabet Avantajı, Sektörel Büyüme ve Gelişme...
Yapı sektörünün dijitalleşmesine katkı sağlamaya devam eden, BIM uygulamalarının doğru bir şekilde gerçekleşmesi ve yaygınlaşması için gerçekleştirdiğiniz faaliyetlerden bahseder misiniz?
BIM'in prensipleri, avantajları ve nasıl kullanılacağı konularında farkındalığı arttırmak için farklı düzeylerde eğitimler ve seminerler düzenliyoruz.
“Son yıllarda Türkiye'de de BIM'in kullanımı artmaktadır”
Türkiye'de ve dünyadaki BIM uygulamalarını karşılaştırmanızı istesek nasıl bir değerlendirme yaparsınız? Dünyada oldukça sık kullanılan BIM uygulamalarının Türk inşaat sektöründeki etkilerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
Dünya genelinde, özellikle gelişmiş ülkelerde BIM uygulamaları oldukça yaygınlaşmış durumdadır. Birçok ülkede kamu kurumları ve özel sektör firmaları BIM'i benimsemiş ve kullanmaktadır. Türkiye'de ise BIM'in benimsenmesi daha yeni bir süreçtir ve henüz dünya genelindeki bazı ülkelerle aynı seviyede değildir. Ancak son yıllarda Türkiye'de de BIM'in kullanımı artmaktadır.
Dünya genelinde, BIM'in yaygınlaşmasını destekleyen geniş bir altyapı ve kaynak bulunmaktadır. Gelişmiş ülkelerde, BIM eğitimi ve sertifikasyon programları, BIM standartları ve yönergeleri, BIM için özel yazılım ve araçlar gibi kaynaklar mevcuttur.
Türkiye'de, BIM altyapısı ve kaynakları daha yeni gelişmekte olan bir alan olup, bu konuda daha fazla yatırım ve destek gerekmektedir.
Dünya genelinde, özellikle büyük ölçekli ve karmaşık yapı projelerinde BIM kullanımı oldukça yaygındır. Türkiye'de de benzer şekilde, büyük altyapı projeleri ve karmaşık yapılar BIM uygulamalarından faydalanmaktadır. Ancak, küçük ve orta ölçekli projelerde BIM'in kullanımı henüz istenilen düzeyde değildir.
Dünya genelinde, BIM uygulamaları inşaat endüstrisinin çeşitli alanlarında kullanılmaktadır, örneğin bina inşaatı, altyapı projeleri, mimari tasarım, mühendislik hizmetleri vb. Türkiye'de de benzer şekilde, farklı sektörlerde BIM uygulamaları görülmektedir.
Türkiye'deki inşaat sektöründeki BIM uygulamalarının etkilerini değerlendirirken, şu noktalar önemlidir:
Verimlilik ve Maliyetler: BIM uygulamaları, Türkiye'deki inşaat projelerinde verimliliği artırabilir ve maliyetleri düşürebilir. Doğru kullanıldığında, tasarım hatalarının azaltılması, çakışmaların önlenmesi ve daha iyi proje yönetimi gibi avantajlar sağlayabilir.
Sektörel Rekabet: Türkiye'deki firmaların BIM'i etkili bir şekilde kullanmaları, uluslararası rekabet açısından önemlidir. BIM sayesinde daha kaliteli ve yenilikçi projeler geliştirilebilir ve uluslararası pazarlarda daha rekabetçi olunabilir.
Teknolojik Altyapı: Türkiye'deki BIM uygulamalarının etkinliği, ülkedeki teknolojik altyapı ve kaynaklarla doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle, BIM altyapısının geliştirilmesi ve kullanıcıların eğitimi önemlidir.
Sektörel İş birliği ve Standartlar: Türkiye'deki inşaat sektöründe BIM'in yaygınlaşması için sektörel iş birliği ve standartların oluşturulması önemlidir. Paydaşların bir araya gelerek BIM uygulamalarını geliştirmesi ve standartlaştırması sektörün genel olarak güçlenmesine katkı sağlayabilir.
İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi olarak 2024 için planladığınız çalışmalarınızdan ve hedeflerinden biraz bahseder misiniz?
Rutin olarak yaptığımız eğitimler ve seminerleri planlamanın dışında inşaat süreçlerinin her bir aşamasında denetim eksikliklerinin farkına varılması, sistemin düzeltilmesi ve kamuoyunun bilgilendirilmesi için çalışmaya devam edeceğiz.
Son olarak eklemek istedikleriniz var mıdır?
Denetimsizlik inşaat süreçlerinde en büyük sorun. BIM modelleri, planlama, tasarım, yapım, denetim ve işletme süreçlerinin bütünleşik bir modeli, hafızası olduğundan yapıların denetlenmesinde kullanmak mümkün. Bu konuda standartlar geliştirilmesi için çalışmalar yapılabilir.
