İnşaat sektörünün çatı kuruluşu Türkiye İMSAD, sektörün gelişmesi için yenilikleri takip ederek, Yapı Bilgi Modellemesi'nin (BIM) Türkiye’de kullanımının daha da yaygınlaşması amacıyla çalışmalar gerçekleştiriyor. BIM'in Türkiye'de kullanımının yaygınlaşması için yürüttükleri faaliyetleri, BIM'in inşaat maliyetlerine etkilerini ve openBIM'in tasarım, yapı, maliyet, işletme,üretim aşamasında sunduğu avantajlarını konuştuğumuz Türkiye İMSAD Genel Sekreteri ve buildingSMART Türkiye Yürütme Kurulu Üyesi Aygen Erkal, “BIM bize en gerçekçi modelleme imkânlarıyla “görerek ve bilerek” ilerleme olanağı sağlıyor. İnşaatları daha kısa sürede daha az hatayla tamamlayabilmek kaynak verimliliği açısından büyük avantajlar sağlıyor. 2024 yılında da BIM’in sağladığı avantajlar, özellikle ülkemizin deprem sonrası yeniden inşa sürecine önemli katkılar sunacaktır. ” dedi.
buildingSMART Türkiye için 2023 nasıl geçti? Gerçekleştirdiğiniz faaliyetlerden biraz bahseder misiniz?
Türkiye İMSAD olarak sektörümüzün gelişmesi için yenilikleri takip etmek ve BIM’in Türkiye’de kullanımının daha da yaygınlaşması amacıyla, sektörde rol alan tüm paydaşlara ev sahipliği yaparak önemli bir adım attık.
Bu kapsamda; buildingSMART Türkiye'nin (bSTR) değerli çalışmalarıyla sektörü BIM konusunda sık sık bilgilendirirken, mimarlar, mühendisler, proje yöneticileri, akademisyenler, kamu otoriteleri, meslek odaları ve ilgilenen tüm taraflarla da bilgi alışverişinde, değerlendirmelerde bulunduk ve iş birlikleri geliştirdik.
2023 yılında sektörümüz için çok önemli bir çalışmayı tamamladık; Yapı Yaşam Döngüsünde Bilgilerin Düzenlenmesi, Sayısallaştırılması ve Yönetimi Rehber Kitabını yayınladık. Bu çalışmayla sektörümüzün tüm paydaşlarının çalışma alanlarıyla ilgili olan ve bir yapının tüm yaşam döngüsü boyunca üretilen bilgilerin düzenlenmesi, sayısallaştırılması ve yönetilmesi konusunda uzun zamandır talep edilen bir rehberi sektörle paylaşmış olduk.
Rehberi hazırlarken, çalışmanın içeriği için; sektörden geniş̧ bir paydaş̧ yelpazesini temsil eden, kamu ve özel sektör işverenleri ile işletmeciler, müşavirler, danışmanlar, inşaat malzemesi üreticileri, müteahhitler, yükleniciler, akademisyen ve yazılım tedarikçileri ile geliştiricilerin bir araya geldiği bSTR Çalışma Grupları ile yorumlarıyla katkıda bulunan destekleyen kurumlar büyük emek verdi.
İlgili dünya standartlarına uyumlu olarak bu çalışma; Türkiye’de yapıların planlama, tasarım ve işletme aşamalarında yer alan tüm paydaşların kendi ihtiyaçlarıyla birlikte proje ihtiyaçlarını karşılayan, birbiriyle uyumlu olan süreçlerin ve kurguların oluşturulmasını sağlayacak bilgileri içeren zengin bir rehber olarak ortaya çıktı.
Sektörde bilgilerin ve süreçlerin sayısallaştırılmasındaki ana amacımız, inşaat projelerinde, varlık teslim ve işletme aşamasında, geniş̧ anlamda bilgi modellerinin üretimi ve kullanımını sağlayacak süreçlerin tesis edilmesiyle, sektör genelinde risklerin ve maliyetlerin azaltılması yoluyla, verimliliğin ve kârlılığın artırılmasını sağlamak.
“openBIM, şeffaf ve açık süreçleri destekleyerek, proje paydaşlarının, kullandıkları sayısal altyapılar ne olursa olsun, katılımda bulunmalarını sağlar”
openBIM’in tasarım, yapım, maliyet, işletme, üretim aşamasında avantajları nelerdir?
openBIM, yapıların açık standartlar ve süreçlere dayanan işbirlikçi tasarım, inşaat ve işletilmelerine yönelik evrensel bir yaklaşımdır. buildingSMART ile buildingSMART Veri Modeli’ni kullanan önde gelen birçok yazılım firmasının ortak bir girişimidir. Açık standartlar, teknik anlamda sektör genelinde irdelenip, kullanımı sınanmış ve yaygın kullanım ile kabul görmüş standartlardır.
openBIM, şeffaf ve açık süreçleri destekleyerek, proje paydaşlarının, kullandıkları sayısal altyapılar ne olursa olsun, katılımda bulunmalarını sağlar. Sektör genelinde izlenen süreçlere ortak bir dil yaratarak, sektör ve kamu projesi ihalelerinde şeffaf katılımı, tekliflerin sağlıklı olarak değerlendirilebilmesini ve verilerde kalite güvencesi de sağlar. Bunun yanında openBIM sayesinde, aynı verinin birden fazla girilmesinden doğan hatalardan kaçınılarak proje varlıklarının ve tesislerin faydalı ömrü boyunca kullanılabilecek kalıcı proje verileri sağlar. Diğer taraftan küçük ve büyük yazılım ve çözümleriyle, projelere rekabetçi bir şekilde altyapı kısıtlamalarından bağımsız olarak en iyi uygulamalarla katılım sağlanabilmesine olanak tanır. Ayrıca online ürün tedarikini, daha geniş veri yelpazesiyle arama yapılıp, aranan ürünlerin doğrudan BIM modellerine giriş yapılmasını sağlayarak destekler.
Tüm bunlar yapı sektörü paydaşlarına, mimar ve mühendislere, yapıların yaşam döngüsü boyunca iş süreçlerini iyileştirmeye yönelik veri oluşturma, verinin ortak paylaşımını sağlama ve güncelleme konusunda anlayış birliği sağlar. Bu doğrultuda şekillenen iş metotları yani paydaşların açık standartlarla, işbirlikçi süreçler ve bileşik uygulamalarla çalışmasını sağlamaya yönelik açık iş birliği yöntemleri, sektör genelinde yaşanan riskleri ve verimsizlikleri büyük oranda azaltmaya yarar.
BIM’in inşaat maliyetlerine etkisinden bahsedebilir misiniz?
Teknolojinin inşaatta etkin şekilde kullanımını sağlayan BIM, çeşitli yazılımların birbirine uyumlu şekilde proje yönetimine entegre edilmesiyle tüm değişkenlere göre planı yönetme imkânı veriyor. BIM sayesinde, proje fikri ile sonuç arasındaki maliyet ve zaman değerlerini kesine yakın şekilde hesaplayabiliyor, kayıpları yönetebiliyoruz. Örneğin yalıtım açısından değerlendirirsek, bir binaya hangi malzeme ile ne kadar sürede ne kadar maliyetle yalıtım yapılabileceğini görebiliyoruz. Bu durum hem maliyet tasarrufu hem de gerçek öngörülerde bulunma imkânı sağlıyor.
Yapılan araştırmalara göre, BIM uygulamalarının şantiye hatalarını yüzde 41'e kadar azalttığını, maliyetleri yüzde 23’e varan oranlarda düşürdüğünü, hızı ise yaklaşık yüzde 19 artırdığını ortaya koyuyor.
“BIM bize en gerçekçi modelleme imkânlarıyla “görerek ve bilerek” ilerleme olanağı sağlıyor”
buildingSMART Türkiye’nin 2024 için planladığı çalışmalarından ve hedeflerinden biraz bahseder misiniz?
BIM bize en gerçekçi modelleme imkânlarıyla “görerek ve bilerek” ilerleme olanağı sağlıyor. İnşaatları daha kısa sürede daha az hatayla tamamlayabilmek kaynak verimliliği açısından büyük avantajlar sağlıyor. Örneğin; akıllı şehirler, teknolojinin desteğiyle hayatımızı kolaylaştırırken, gezegenimizdeki kaynakların verimli kullanılması temeline dayanıyor. Dolayısıyla BIM burada, sadece bir yapıyla sınırlı kalmayıp inşa edilen yapı ile diğer yapılar ve şehirle ilişkisinin kurulmasında da yardımcı oluyor.
2024 yılında da BIM’in sağladığı avantajlar, özellikle ülkemizin deprem sonrası yeniden inşa sürecine önemli katkılar sunacak.
Enerji, kamu hizmetleri ve tüketim malzemelerinin verimli kullanımı; bakım, denetim, işletme faaliyetlerinin ve acil tahliye planlamasının kolaylaştırılması, IoT (nesnelerin interneti) desteği ile yaşam kalitesi yüksek, çevreci, sürdürülebilir şehirlerin oluşturulması gibi kritik noktalarda BIM önemli faydalar sağlayacak.
buildingSMART Türkiye olarak 2024 yılında çalışmalarımıza tüm hızıyla devam edeceğiz.
buildingSMART International tarafından yürütülen buildingSMART Profesyonel Sertifikasyon Programı (PCERT) kapsamında eğitim verecek olan kuruluşların yetkilendirme görevi şubeler tarafından yerine getiriliyor. Biz de bu çerçevede uluslararası geçerliliği olan BIM sertifikası için kolları sıvadık. 2022 sonu itibarıyla yetkilendirilen 4 eğitim kurumuna 2023 yılında bir yenisi daha katıldı. Eğitimler 2023 yılı ocak ayında başladı ve halen devam ediyor. Katılımcılar eğitimin tamamlanması ardından girdikleri online sınavlar sonrası uluslararası geçerliliği olan PCERT sertifikalarını almaya hak kazanıyorlar.
