Cephe malzemeleri sektörü, 2024 yılı boyunca yüksek üretim maliyetleri ve ekonomik zorluklarla karşılaşırken, 2025 yılı için umut veren gelişmeler öne çıkıyor. Enflasyonun düşmesi ve faiz oranlarındaki olası indirimler, konut satışlarını ve inşaat sektörünü canlandırma potansiyeline sahip. Bu da cephe malzemeleri sektöründe önemli bir hareketlilik yaratabilir. Ayrıca, döviz kurlarındaki dengelenme ve sektördeki birikmiş bilgi birikimi, ihracat pazarlarında yeni fırsatlar doğurabilir. CEPHEDER Yönetim Kurulu Üyesi ve Genel Sekreteri Cüheyda Altınok, 2025 yılında ulusal mesleki standartların güçlendirilmesi ve sektör genelinde daha fazla iş birliği kurulması hedeflediklerini belirtti. Bu gelişmeler, sektörü daha sağlam temellere oturtarak büyüme sürecini hızlandırabilir.
2024'te yaşanan inşaat maliyetlerindeki artışlar, döviz kurundaki dalgalanmalar, enerji fiyatlarındaki yükselme, kredi faiz oranlarındaki değişiklikler, tedarik zinciri sorunları, çevresel düzenlemeler gibi faktörler sektörü nasıl etkiledi? 2024 CEPHEDER için nasıl geçti?
Maliyetler
Cephe malzemelerinde, enerji ve mavi yaka işçilik giderleri en temel üretim maliyet kalemlerini oluşturmaktadır. Son dönemde asgari ücretin enflasyonla birlikte artışı, tüm üretim maliyetlerine sistematik olarak yansımıştır.
Öte yandan, alım gücünün erimesi, sektördeki işyeri farkı gözetmeksizin, üretimde istihdam edilen mavi yakanın işyeri değişikliklerine yönelmesine neden olmuştur. Bu durum, özellikle nitelikli mavi yaka iş gücünde daha belirgin hale gelmiştir.
2024 yılında, asgari ücretin yıl ortasında güncellenmemesine rağmen, alım gücünün azalması nedeniyle özellikle sahada çalışan uygulama ekipleri ücretlerini artırmış ve bu da nihai metrekare maliyetlerine belirgin şekilde yansımıştır.
Deprem
2023 yılı depremleri sonucunda, bölgenin getirdiği ürün talebi ve yapıların bir an önce tamamlanma hedefi, standart altı malzeme kullanımına ve sıradan işçiliklerin bu bölgede yer almasına yol açmıştır.
Diğer yandan, deprem bölgesine nitelikli ekiplerin yoğun şekilde mobilize olması, diğer bölgelerdeki şantiyelerde çalışan uygulama ekiplerinde kayda değer maliyet artışlarına neden olmuştur.
Konut Sektörü ve Yatırımlar
Enflasyonu baskılamak amacıyla alınan ekonomik tedbirler ve ekonomiyi soğutma hedefiyle yüksek tutulan kredi faizleri, konut kredilerinde üst sınırın aşağıya çekilmesi ve krediye erişimin zorluğu, özellikle orta ve orta üst segmentte konut satışlarını sınırlamıştır. Üst segment konutlarda devam eden satışlar ise sektörün lokomotifi olan konut alanında yeterli momentum sağlamamıştır.
Firmaların işletme sermayesi açısından kredilere erişimi daha külfetli ve maliyetli hale gelmiştir. Bu durum, özellikle işletme sermayesi zayıf olan cephe malzeme müşterilerinin ödeme yöntemlerini daha riskli hale getirmiştir.
Bu ortamda, sermaye sahibi yatırımcılar ellerindeki nakdi finans kuruluşlarında, özellikle faiz geliri elde etmek amacıyla değerlendirmeyi tercih etmiş, bu da gayrimenkul sektörünü desteklememiştir. Kamu yapıları da bütçe kısıntılarından etkilenerek yavaşlama göstermiştir.
Ancak, bu durum, eldeki birinci el ve ikinci el konut stoğunun erimeye başlamasıyla yeniden değişebilir.
İhracat
Doğalgaz ve elektrik fiyatlarında endüstride yıl boyunca majör bir artış olmamakla birlikte, üretim maliyetleri belli bir noktada dengelenebilmiş, ancak düşük döviz kurları nedeniyle ihracat açısından yurt dışı pazarlarda rekabet sorunları yaşanmıştır. Bu süreçte, yılın belirli dönemlerinde Süveyş Kanalı'ndaki sıkıntılar, deniz yoluyla yapılan taşımacılık ve navlun maliyetlerini olumsuz etkilemiştir.
Geçmişteki Ukrayna-Rusya kaynaklı jeopolitik gerilimlerin yanı sıra, Ortadoğu’da yaşanan sıcak çatışmalar ve potansiyel riskler de sektörü olumsuz yönde etkilemiştir. Ayrıca, Avrupa Birliği'ndeki kısmi durgunluk ve Birleşik Krallık pazarının henüz tam olarak canlanmamış olması, ihracat konusunda bazı zorlukları beraberinde getirmektedir.
Bununla birlikte, döviz kurlarındaki mevcut durum, ithal malzemeler açısından sektörde dönemsel bir avantaj yaratmaktadır.
Türkiye’de cephe malzeme ve uygulamaları konusunda geçen zamanda edinilen bilgi ve tecrübe birikimi, bu pazarlarda talebin artması ve döviz kurlarının reel paritelerle işlem görmesi durumunda ihracat açısından olumlu bir değişim yaratacaktır.
“CEPHEDER olarak, 2025 yılında Mesleki Yeterlilik ile yaptığımız protokole uygun olarak, yeni bir ürün grubu uygulaması için ulusal mesleki standart hazırlama sürecine gireceğiz”
2025 yılı için sektöre dair öngörüleriniz, hedefleriniz ve CEPHEDER olarak gerçekleştirmeyi planladığınız projeleriniz nelerdir?
2025 yılında enflasyonun düşmesi bekleniyorsa, özellikle ilk çeyrekten itibaren faiz oranlarındaki olası bir düşüş, hem konut satışlarını hem de inşaat sektörünü canlandırabilir. Bu durum, cephe malzemelerinde de kayda değer bir canlanma sağlayabilir.
Finans kuruluşlarının kredilerde maliyet ve erişilebilirlik açısından esneklik sağlaması, inşaat piyasasını genel olarak, cephe sektörünü ise özelde olumlu yönde etkileyecektir.
İhracat pazarlarında olası bir iyileşme ve jeopolitik risklerin azalması durumunda ise, cephe malzemeleri ihracatının olumlu bir şekilde seyretmesi beklenmektedir.
CEPHEDER olarak, 2025 yılında Mesleki Yeterlilik ile yaptığımız protokole uygun olarak, yeni bir ürün grubu uygulaması için ulusal mesleki standart hazırlama sürecine gireceğiz. Bu standartların belirlenmesi, daha iyi uygulamalar ve daha sağlam binalar inşa edilmesi adına büyük önem taşıyor.
Devam eden üye buluşmaları ile sektörel bilgilerin paylaşılması, yeni iş birliklerinin kurulmasını kıymetli buluyoruz, aynı düşüncede birleşen firmaları da üye olarak aramıza katmayı sürdüreceğiz. Sektörel gelişime katkı sağlamak adına üniversite öğrencileri ile buluşmaya devam edeceğiz. Sivil toplum örgütleri ve yerel yönetimlerle görüşmeleri sürdürerek, disiplinler arası diyaloğun kurulacağı bir yüz yüze etkinliği planlarımız arasına aldık.
