Nazlı Atakul
VRV & REF Ürün Kategori Kıdemli Şefi
Ürün Pazarlama Departmanı
1 Ocak 2023 tarihinden itibaren Türkiye’de yürürlükte olan bu tebliğin amacı, 23/6/2010 tarihli ve 2010/643 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Enerji ile İlgili Ürünlerin Çevreye Duyarlı Tasarımına İlişkin Yönetmeliğin uygulanmasına yönelik olarak; hava ısıtma ürünleri, soğutma ürünleri, yüksek sıcaklık proses çillerleri ve fankoil ünitelerinin piyasaya arz edilmesi ve/veya hizmete sunulması ile ilgili çevreye duyarlı tasarım gerekliliklerini belirlemektir.
Bu tebliğ; (AB) 2016/2282 sayılı Komisyon Tüzüğü uyarınca değiştirilmiş olan (AB) 2016/2281 sayılı Hava Isıtma Ürünleri, Soğutma Ürünleri, Yüksek Sıcaklık Proses Çillerleri ve Fankoil Üniteleri ile İlgili Eko-Tasarım Gerekliliklerine dair komisyon tüzüğü esas alınarak AB mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Nominal ısıtma kapasitesi 1 MW’ı aşmayan hava ısıtma ürünlerinin, nominal soğutma kapasitesi 2 MW’ı aşmayan soğutma ürünlerinin ve yüksek sıcaklık proses çillerleri, fankoil ünitelerinin piyasaya arz edilmesi ve/veya hizmete sunulmasına ilişkin hükümleri kapsamaktadır.
1 Ocak 2023 tarihinden itibaren Türkiye’de yürürlükte olan bu tebliğ ile çevreye duyarlı tasarım gerekliliklerine uyumluluk zorunlu hale getirildi. Minimum sezonsal verimlilik hedefleri belirlenirken iklimlendirme sektörünün yenilikçi şirketi Daikin, çevreye duyarlı ürünleriyle sektörün nabzını tutmaya devam ediyor. Daikin, 2018’den beri LOT21 uyarınca daha yüksek sezonsal mahal enerji verimlilik değerleri (ηs,c % & ηs,h %) sağlamak amacıyla tasarlanmış VRV dış üniteleri ile pazarda yerini alıyor.
“Sezonsal Verimlilik” kriterlerini gözeterek tasarlanan R32 soğutucu akışkanlı ve R410A soğutucu akışkanlı VRV dış üniteleri, enerji verimliliğinin artırılması ve karbon emisyonlarının azaltılmasına somut olarak katkı sağlayacak ve Daikin’in “Çevreci Yönetim” misyonunun ışığında sezonsal verimlilikte yine sektöre öncülük ediyor.
Sezonsal Verimlilikte LOT21 ile Gelen Yeni Kavramlar ve Dış Ünitelerde Minimum Verimlilik Gereksinimleri
Enerji hedeflerine ulaşmak amacıyla tebliğ kapsamında havadan havaya ısı pompalarında eta minimum soğutma verimliliği (ηs,c %) ve ısıtma verimliliği (ηs,h %) gereklilikleri belirlenmiştir (Tablo 2 ve Tablo 3). Bu değerler cihazların Sezonsal Enerji Verimlilik Oranı (SEER) ve Sezonsal Performans Katsayısından (SCOP) türetilen bir formüle dayanmaktadır (Tablo 1).
Sezonsal mahal soğutma enerji verimliliği (ηs,c %): Bir soğutma ürününün kullanıldığı mahalin soğutma sezonuna ilişkin referans yıllık toplam soğutma talebiyle (ihtiyacıyla) soğutma için cihazın tükettiği yıllık enerji arasındaki orandır. Uygulanabilir ise, sıcaklık kontrolü ve yeraltı/kuyu suyu pompalarının elektrik tüketimlerini dikkate alan katkılar tarafından düzeltildikten sonra elde edilir ve % cinsinden ifade edilir.
Sezonsal mahal ısıtma enerji verimliliği (ηs,h %): Bir hava ısıtma ürününün kullanıldığı mahalin ısıtma sezonuna ilişkin referans yıllık toplam soğutma talebiyle (ihtiyacıyla) ısıtma yapmak için cihazın tükettiği yıllık enerji arasındaki orandır. Uygulanabilir ise, sıcaklık kontrolü ve yeraltı/kuyu suyu pompalarının elektrik tüketimlerini dikkate alan katkılar tarafından düzeltildikten sonra elde edilir ve % cinsinden ifade edilir.
"Tablo 1"
Soğutma: ηs,c % = (SEER/CC) - Σ F(i)
Isıtma: ηs,h % = (SCOP/CC) - Σ F(i)
• ηs,c %: Sezonsal mahal soğutma enerji verimliliği - SEER: Sezonsal Enerji Verimlilik Oranı
• ηs,h %: Sezonsal mahal ısıtma enerji verimliliği - SCOP: Sezonsal Performans Katsayısı
Nominal verimlilikler; soğutmada sabit 35°C, ısıtmada sabit 7°C dış hava sıcaklığında ve tam yükte sistemin verimliliğini değerlendirir. Sistemin çalışma aralığı tüm yıl olduğundan, verimlilik değerlendirmesinde sistemin “Sezonsal Verimlilik” performansına bakılmalıdır. Yeni hesaplama yöntemi, soğutma için 24 farklı dış ortam sıcaklığında ölçülen EER verilerini, ısıtma için ise 46 farklı dış ortam sıcaklığında ölçülen COP verilerini baz alarak ölçüm yapar. “Aktif mod çalışma” sırasındaki enerji tüketimine ek olarak, sezonsal verimlilik “bekleme” modu, “kapalı” mod, ‘’karter ısıtıcı’’ ve ‘’standby’’ mod tüketimi gibi diğer faktörleri de göz önünde bulundurur.Böylece çok daha gerçekçi ve hassas bir sezonsal verimlilik ölçümü yapılır.
1 Ocak 2023 tarihinden itibaren soğutma ürünlerine ait minimum sezonsal mahal soğutma enerji verimliliği (%) değerleri (Tablo 2)’de belirtilmiştir.
1 Ocak 2023 tarihinden itibaren hava ısıtma ürünlerine ait minimum sezonsal mahal ısıtma enerji verimliliği (%) değerleri (Tablo 3)’de belirtilmiştir.
Daikin VRV dış üniteleri, farklı uygulamalarda kullanılabilecek Mini VRV, Heat Pump, Heat Recovery ve Su Soğutmalı modelleri bu tebliğin belirttiği minimum sezonsal mahal enerji verimlilik değerleri (ηs,c % & ηs,h %) ile uyumludur.
Gelişmiş araştırma ve geliştirme faaliyetleri Daikin’in üstün teknolojilerini eşsiz kılmaya devam ediyor. İklimlendirme cihazları yıl içinde çoğunlukla kısmi yük altında çalışırlar, VRV dış ünitelerinin kalbi Daikin scroll kompresör, soğutma ve ısıtma sezonu boyunca kısmi yüklerde yüksek performans sağlıyor. Devrim niteliğinde değişken soğutucu akışkan sıcaklığı teknolojisi (VRT) sayesinde hem inverter kompresör devrini hem de soğutma ve ısıtma modunda soğutucu akışkan sıcaklığını dış ortam ve iç ortam sıcaklığına bağlı olarak sürekli ayarlayarak daima en yüksek verimlilikte çalışıyor.
LOT21 Verimlilik Değerlendirmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bu tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, kurulumu yapanlar ve son kullanıcılar için kullanma kılavuzu ve imalatçıların, yetkili temsilcilerinin ve ithalatçıların ücretsiz olarak erişebilen web siteleri tebliğin eklerinde yer alan ölçülen ve hesaplanan ürün bilgilerini içermelidir. Bu durum, kullanıcıların verimlilik değerlerini daha kolay ve şeffaf bir şekilde karşılaştırmalarını sağlayacaktır.
Bu tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, kurulumu yapanlar ve son kullanıcılar için kullanma kılavuzu ve imalatçıların, yetkili temsilcilerinin ve ithalatçıların ücretsiz olarak erişebilen web sitelerinin profesyoneller için ayrılmış bir kısmı ürünlerin sökülmesi, geri dönüşümü ve/veya çalışma ömrü sonunda bertaraf edilmesiyle ilgili ürün bilgilerini içermelidir.
Verimlilik değerlerini karşılaştırırken, adil bir karşılaştırma yapmak için test sırasında hangi iç ünitelerin kullanıldığını kontrol etmek önemlidir. Sezonsal verimlilik değerleri ölçüm sırasında kullanılan iç ünitelere oldukça bağlıdır. Daikin, sezonsal verimlilik ölçümlerinde gerçek hayat uygulamalarında sıklıkla kullandığı kanallı tip (FXSQ, FXMQ) ve kaset tipi (FXFQ) iç üniteleri kullanmaktadır.
