Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), Enerji Verimliliği 2022 raporunu yayınladı. Rapora göre bina tadilatı, toplu taşıma ve elektrikli otomobil altyapısı gibi enerji verimliliğine yönelik küresel yatırımlar 2022’de 560 milyar ABD dolarına ulaşarak geçen yıla oranla %16 arttı.
Enerji Verimliliği 2022, IEA’nın enerji verimliliği piyasalarındaki ve politikasındaki küresel gelişmelere ilişkin birincil yıllık analizidir. Analizde enerji yoğunluğu, talep ve verimlilikle ilgili yatırım, inovasyon, tedbir ve teknolojideki son trendler yer alırken kilit sorunlar da tartışılıyor. IEA’nın son pazar raporu Enerji Verimliliği 2022’ye göre, bina tadilatı, toplu taşıma ve elektrikli otomobil altyapısı gibi enerji verimliliğine yönelik küresel yatırımlar 2022’de 560 milyar ABD dolarına ulaşarak 2021’e göre %16 arttı.
Ön veriler, 2022’de küresel ekonominin enerjiyi 2021’dekinden %2 daha verimli kullandığını, son iki yılın neredeyse dört katı ve son beş yılın neredeyse iki katı bir iyileşme oranı olduğunu gösteriyor. Mevcut ilerleme hızı önümüzdeki yıllarda daha da artırılabilirse, 2022 yılı, 2050 yılına kadar net sıfır emisyona ulaşmak için uluslararası çabaların kilit alanlarından biri olan verimlilik için hayati bir dönüm noktası olabilir.
Rusya Ukrayna krizinin yol açtığı küresel enerji sorunları, enerji güvenliği ve daha yüksek enerji fiyatlarının ekonomi ve dünyadaki insanların geçim kaynakları üzerindeki enflasyonist etkisi konusundaki endişeleri önemli ölçüde artırdı. IEA raporu, enerjinin daha verimli kullanılmasının sorunların çözümü için en iyi yanıt olduğunu vurguladı.
“Enerji verimliliği, enerji tedariki, enerji güvenliği ve iklim değişikliğinin üstesinden gelme noktasında oldukça önemlidir”
IEA İcra Direktörü Fatih Birol, “1970’lerin petrol şokları, hükümetlerin enerji verimliliği konusunda büyük bir baskıya yol açarak otomobillerin, cihazların ve binaların enerji verimliliğinde önemli iyileştirmelere yol açtı. Bugünkü enerji krizinin ortasında, enerji verimliliğine bir kez daha öncelik verildiğine dair işaretler görüyoruz. Enerji verimliliği, enerji tedariki, enerji güvenliği ve iklim değişikliği zorluklarının üstesinden gelmeye yardımcı olacak büyük potansiyeli ile günümüz kriziyle başa çıkmak için çok önemlidir.” dedi.
Bu yılki iyileşme, Covıd-19’un küresel enerji verimliliği ilerlemesi için şimdiye kadarki en kötü iki yıla yol açmasının ardından geldi ve yıllık kazançlar 2020 ve 2021’de %0,5'e düştü. Kilit faktörler arasında ise diğer sektörler daraldıkça enerji talebinde enerji yoğun sanayinin daha yüksek payı, binalarda ve fabrikalarda güçlendirme ve iyileştirmelerin yavaşlaması yer alıyordu. Pandemiden önce enerji verimliliği ilerlemesi yavaştı ve küresel iyileşme oranı son on yılın ilk yarısında %2’den ikinci yarısında %1,3’e düşmüştü.
IEA’nın 2050 yılına Kadar Net Sıfır Emisyon Senaryosuna uyum sağlamak için bu on yılda verimlilik iyileştirmelerinin yılda ortalama %4 olması gerekiyor. Rapora göre, taşımacılık ve ısıtmanın elektrifikasyonu hızlanıyor, dünya çapında satılan her sekiz arabadan biri artık elektrikli ve 2022 yılında giderek maliyeti daha da düşeceği öngörülen 3 milyon ısı pompası satılacak. Bu rakam 2019 yılında yaklaşık olarak 1,5 milyon civarındaydı. Enerji verimliliğini artırmak için mevcut bina sınıfları güçlendirilmekte, gelişmekte olan ekonomilerde yenileri tanıtılmakta, vatandaşlara enerji tasarrufu bilinçlendirme kampanyaları yapılmaktadır.
Ülkeler, enerji verimliliği çalışmalarını artırıyor
Bu yıl, önümüzdeki yıllarda enerji verimliliği artacağına yönelik önemli çalışmalar yapılıyor. Bunlar arasında Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Enflasyonu Azaltma Yasası, Avrupa Birliği’nin REPowerEU planı ve Japonya’nın önümüzdeki yıllarda daha verimli binalara, arabalara ve endüstrilere yüz milyarlarca dolar harcayan Yeşil Dönüşüm (GX) programı yer alıyor. Bununla birlikte, bu paketler – daha geniş anlamda enerji verimliliği yatırımlarının çoğu gibi – gelişmiş ekonomilerde yoğunlaşmıştır ve gelişmekte olan ekonomilerde çok daha fazla yatırıma ihtiyaç vardır.
8. Küresel Enerji Verimliliği Konferansı Paris’te gerçekleşecek
IEA, Enerji Verimliliği 2022’nin yayınlanmasının ardından 8. Küresel Enerji Verimliliği Konferansı’nın 6-8 Haziran 2023’te Paris’te gerçekleşeceğini de duyurdu. Fransa Enerji Bakanı Agnès Pannier-Runacher ve IEA İcra Direktörü Fatih Birol’un ev sahipliğinde gerçekleşecek etkinlik, Schneider Electric ile ortaklaşa düzenleniyor. Küresel Konferans, dünyanın dört bir yanından bakanlar, CEO’lar ve diğer üst düzey liderlerin enerji verimliliğindeki en son gelişmeler hakkındaki görüşlerini paylaşmaları için üst düzey bir forum sunuyor. Enerji Verimliliği 2022’de incelenen konular üzerine inşa edilecek ve elektrifikasyon, dijitalleşme ve finans gibi temaların günümüzün küresel enerji zorluklarını ele almak için verimliliği nasıl artırabileceğini ele alacak. Haziran 2022’de Danimarka'da düzenlenen 7. Küresel Konferans, aralarında 26 ülkeden bakanlar ve üst düzey yetkililerin de bulunduğu 400’ün üzerinde önde gelen ismi bir araya getirdi.
Bu yıl rekor seviyedeki tüketici elektrik faturaları ve arzlara güvenilir erişim sağlanması, neredeyse tüm hükümetler için ekonomik zorunluluklar olarak karşımıza çıktı. Enerji krizine yanıt olarak ülkeler, aynı anda uygun fiyat, tedarik güvenliği ve iklim hedeflerine ulaşma kabiliyeti nedeniyle enerji verimliliği eylemine öncelik verdi.
Verimlilik yatırımı son zamanlarda yeni rekor seviyelere ulaşırken, küresel enerji yoğunluğu iyileştirmelerinin hızı son on yılın ikinci yarısında gözle görülür şekilde yavaşladı. Krizin bir sonucu olarak enerji tüketimini daha iyi yönetme çabalarının iyileşme oranını bir kez daha artırmasıyla, 2022’nin sürdürülebilir bir verimlilik dönüm noktası görüp görmeyeceği ve daha neler yapılabileceği sorusu bu yılki raporun kilit temalarını oluşturuyor.
Hükümetler ve tüketiciler, yakıt arzındaki kesintilere ve rekor enerji fiyatlarına verdikleri yanıtların bir parçası olarak verimlilik önlemlerine daha fazla yöneldi. 2022’de enerji verimliliği çalışmaları küresel olarak hızlandı ve bu, birkaç yıllık yavaş ilerlemenin ardından potansiyel bir dönüm noktası olarak ifade edildi.
