Türkiye, enerji verimliliğini artırma ve karbon emisyonlarını azaltma hedefi doğrultusunda ısı pompalarına yöneliyor. 2023’te havadan suya ısı pompalarının ithalatı ve iç satışları %45 oranında arttı. İSKİD, bu artışı desteklemek için Avrupa Birliği fonları ve yerel teşviklerle ısı pompalarının yaygınlaştırılmasını hedefliyor. 2053 için net sıfır emisyon hedefine ulaşmada, ısı pompaları kritik bir rol oynuyor. İSKİD'in ısı pompası pazarının gelişmesi yönündeki çalışmalarını sürdürdüğünü belirten İSKİD Yönetim Kurulu Başkanı Tunç Korun, “Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu gibi ısı pompalarının yaygınlaştırılması için enerji verimliliği ile ilgili AB fonlarının Türkiye’de ısı pompalarına yönelik kullanımın artırılması, vergi indirim desteği, son kullanıcıya yönelik doğrudan teşvik, düşük faizli banka kredisi ve ısı pompası üretimini geliştirmeye yönelik teşviklerin önümüzdeki süreçte acilen hayata geçirilmesi önem arz ediyor.” dedi.
Avrupa'daki ısı pompası pazarındaki hızlı büyüme ve yüksek talep, Türkiye'deki pazarın da benzer bir gelişim gösterebileceğini düşündürüyor. Bu bağlamda, Türkiye'deki mevcut ısı pompası pazarının durumu hakkında bilgi verebilir misiniz? Türkiye'nin ısı pompası pazarının büyüme hızı ve gelecekteki potansiyeli hakkında ne tür öngörülerde bulunuyorsunuz?
Türkiye'de her tip ısı pompası ile çeşitli ölçeklerde yapılmış pek çok örnek uygulama mevcut olup, mühendislik açısından gerekli bilgi birikimi bulunuyor. Türkiye’nin sahip olduğu iklim kuşağı dikkate alındığında, ısı pompaları verimli ve tercih edilmesi gereken sistemler olarak öne çıkmaktadır.
Avrupa’da PV paneller gibi yenilenebilir kaynaklardan elde edilen enerjinin ısı pompası gibi enerjiyi verimli kullanan sistemlerle tüketilmesi çok daha yaygın olarak kullanılıyor.
Su, toprak ve hava kaynaklı ısı pompaları, yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanarak verimli ısıtma-soğutma sağlarken, enerji tüketimi kaynaklı karbon emisyonlarının da azaltılmasına katkı sağlıyor. İSKİD 2023 Sektör İstatistik Verilerine göre, Türkiye'de özellikle hava kaynaklı (havadan suya) ev tipi ısı pompalarına olan ilgi son 5 yılda kayda değer bir artış göstermiş ve bu ürün grubunda ithalatta %570, yurtiçi satışlarda ise %265 oranında artış kaydedilmiştir. Artan enerji maliyetleri ve konfor talebi, ısı pompası sistemlerine olan ilgiyi artırıyor. 2023 yılında, havadan suya ısı pompalarının ithalatında ve iç pazar satışlarında geçen yıla oranla %45’in üzerinde bir artış gerçekleşti. Özellikle son dönemlerde hava kaynaklı monoblok tip ısı pompalarına yönelim olmuş ve satış oranı, 2023 yılında önceki yıla göre %50 seviyelerine ulaşmıştır.
Mevcut enerji krizi ve doğalgaza bağımlılığı azaltma hedefleri doğrultusunda, ev tipi ısı pompası pazarının önümüzdeki yıllarda daha da büyümesi beklenmektedir.
Isı pompalarının yeni bina projelerinde ve mevcut binaların renovasyonlarında tercih edilmesi, uzun vadede Türkiye’nin enerji tüketiminde sürdürülebilir bir dönüşüm sağlayabilir. Bu tür projeler, şehirlerin karbon ayak izini azaltmada büyük bir rol oynayabilir.
Ticari ve endüstriyel tip büyük kapasiteli ısı pompalarının kullanımı da artmaktadır. Bu sistemler, özellikle büyük ticari binalarda ve endüstriyel tesislerde enerji verimliliği sağlamak adına önemli bir rol oynamaktadır. Ticari ve endüstriyel tip ısı pompaları, yüksek kapasiteli ısıtma ve soğutma ihtiyaçlarını karşılarken işletme maliyetlerini düşürmekte ve çevresel etkileri minimize etmektedir.
Isı pompalarının yaygınlaşmasıyla birlikte, Türkiye'deki üretici firmalar, bu teknolojinin uygulanabilirliğini ve verimliliğini artırmak için sürekli olarak araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde bulunmaktadır. Yerli üreticiler de bu alanda önemli adımlar atarak, hem yurtiçi hem de yurtdışı pazarlara hitap eden rekabetçi ürünler sunuyor. Yerli üretimin artması, ithalat bağımlılığını azaltırken, yerli ekonomiye de katkı sağlamaktadır.
Sonuç olarak, ısı pompaları Türkiye için sürdürülebilir enerji çözümlerinin başında geliyor. Artan enerji maliyetleri, çevresel kaygılar ve konfor talepleri göz önüne alındığında, ısı pompalarının önemi her geçen gün artmaktadır. Gelecek yıllarda, bu teknolojinin daha da yaygınlaşması ve gelişmesi beklenmektedir.
“Ülkemizde ısı pompası sistemlerinin yaygın olarak kullanılmasının, Türkiye'nin iklim hedeflerine ulaşmasına ve ülke ekonomisine büyük katkılar sağlayacağına inanıyoruz”
Avrupa Isı Pompaları Birliği (EHPA) verilerine göre, Avrupa’daki ısı pompaları büyük miktarda karbon emisyonunu önlemekte. Isı pompası kullanımının yaygınlaşmasıyla, Türkiye'nin karbon ayak izini azaltma potansiyelini nasıl görüyorsunuz?
Su, toprak ve hava kaynaklı ısı pompaları, doğal kaynakları kullanarak verimli ısıtma-soğutma yaparken, enerji tüketimi kaynaklı karbon emisyonlarının da düşürülmesine katkı sağlıyor. Fosil yakıtların tükenmekte olması, her geçen gün bu yakıtların fiyatlarında ciddi artışlar yaşanması ve çevre bilincinin gelişmesi gibi birçok neden, insanlığın geleceğini güvence altına almak için yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını yaşamsal derecede önemli bir hale getiriyor. Günümüzde fosil yakıtların tüketimini azaltarak hidrolik, güneş, rüzgar, toprak ve jeotermal enerji gibi temiz, yerli ve yenilenebilir kaynaklarının kullanılması bir zorunluluk. İşte tam burada ısı pompası devreye giriyor. Isı pompaları, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla entegre edildiğinde (örneğin, güneş panelleri ile) tamamen karbon nötr bir ısıtma ve soğutma sistemi oluşturabilir. Bu da Türkiye'nin toplam karbon ayak izinde ciddi bir azalma sağlar, ancak bu konuda elimizde yeterli bir oransal bir veri bulunmuyor.
Isı pompası seçiminde önce ihtiyaç duyulan kapasitenin belirlenmesi ve uygun şekilde hesaplarının yapılması, seçilecek olan ısı pompasının kapasitesinin de bu parametrelere göre belirlenmesi önem taşıyor.
Doğru kapasiteli seçilmiş ısı pompası kullanımı, yüksek verimle çalışması sayesinde ısıtma giderlerini büyük oranda düşürüyor. Isı pompalarının enerji tüketimi az olduğundan işletme maliyetlerini de düşürüyor. Üstelik kullanım ömürleri çok uzun olan bu cihazlar alternatif ısı kaynaklarına göre çok daha uzun süre tasarruf sağlıyor.
Türkiye 2021 yılında Paris Anlaşmasını onaylayarak 2053 yılı için net sıfır emisyon hedefi açıkladı. Ülkemizde ısı pompası sistemlerinin yaygın olarak kullanılmasının, Türkiye'nin iklim hedeflerine ulaşmasına ve ülke ekonomisine büyük katkılar sağlayacağına inanıyoruz.
“İSKİD, ısı pompası pazarının gelişmesi yönünde çalışmalarını sürdürüyor”
İç pazarı büyütmek ve ısı pompalarının tercih edilmesini artırmak için ne tür stratejiler geliştirilmelidir? Bu bağlamda, ısı pompası kullanımını teşvik etmek için hangi adımların atılması gerektiğini düşünüyorsunuz?
İSKİD, ısı pompası pazarının gelişmesi yönünde çalışmalarını sürdürüyor. Avrupa Birliği ülkelerinde olduğu gibi ısı pompalarının yaygınlaştırılması için enerji verimliliği ile ilgili AB fonlarının Türkiye’de ısı pompalarına yönelik kullanımın artırılması, vergi indirim desteği, son kullanıcıya yönelik doğrudan teşvik, düşük faizli banka kredisi ve ısı pompası üretimini geliştirmeye yönelik teşviklerin önümüzdeki süreçte acilen hayata geçirilmesi önem arz ediyor.
Belediyeler ve kamu kurumları aracılığıyla örnek projeler hayata geçirilebilir ve başarı hikayeleri ile ısı pompalarının etkisi gösterilebilir.
Bu stratejiler, Türkiye'de ısı pompası pazarının büyümesine katkıda bulunarak hem enerji verimliliğini artıracak hem de çevresel sürdürülebilirliği destekleyecektir.
