Porozitenin kelime anlamına bakıldığında gözeneklilik olduğu
görülür. İnşaat mühendisliğindeki karşılığı da aslında budur. Bir zeminin
boşluk hacminin, tüm hacmine oranına porozite denir. Sembolü n harfidir,
zeminin boşluk oranını yansıtır. Bir zemindeki boşluk hacmi, tüm hacimden daha
büyük olamayacağı için porozite daima 1’den küçüktür.
Yer altı suyunun oluşmasında da porozite oldukça etkilidir.
Zemini oluşturan kayaçların üzerinde yer alan gözeneklerden yağmur suyu yer
altına süzülür. Bu gözeneklerden geçen sular birikerek yer altı suyunu meydana
getirir.
Porozite Formülü
Porozitenin birçok formülü vardır. Porozite hesabı
yapılırken eldeki verilere göre hangi formülün kullanılacağının seçilmesi
gerekir. Yani bir zeminin boşluk hacmi bilinmeden Vboşluk / Vtoplam formülü
kullanılamaz. Bu yazımda bütün porozite formüllerini maddeler halinde sizlerle
paylaşmak istiyorum.
n= Vboşluk / Vtoplam => Zeminin boşluk hacminin, tüm
hacmine oranı.
n= e/(e+1) => Burada e boşluk oranıdır. Bu formül ile de
porozite hesabı yapılabilir. Boşluk oranı ve porozite birbiriyle direkt olarak
ilişkili kavramlardır.
En çok kullanılan porozite formülleri bunlardır.
Porozite Birimi
Porozite inşaat mühendisliğindeki birimsiz terimler arasında
yer almaktadır. Boşluk hacminin de, tüm hacmin de birimi aynıdır. Dolayısıyla
oranlandıkları zaman birimler de sadeleşir. Bu yüzden porozite genellikle yüzde
olarak ifade edilir.
Porozite nedir sorusuna daha iyi cevap verebilmek için
zeminde boşluk oranı kavramından da bahsetmek istiyorum. Çünkü boşluk oranı
kullanılarak porozite, porozite kullanılarak da boşluk oranı hesabı yapmak
mümkündür.
Boşluk Oranı
Nedir?
Zeminde belli boşluklar vardır. Zemindeki boşlukluluk
durumunu yansıtan kavrama da boşluk oranı adı verilir. Boşluk hacminin, tane
hacmine oranı olarak tanımlanır.
Boşluk oranı da tıpkı porozite gibi birimsiz bir terimdir.
Zeminde yer alan tanelerin dizilişine bağlı olarak; az boşluklu yani sıkı
durumda küçük, çok boşluklu yani gevşek durumda yüksek değer alır. Çoğu zaman
1’den küçük olsa da bazen 1’den büyük de olabilir.
