“Yeni Yönetmelik ve Standartlarla Birlikte Enerji Sınıfının Minimum B Olması Hedeflenmektedir”

05/06/2022 de yapılan kabine toplantısı sonrası Cumhurbaşkanı Sn. Recep Tayyip Erdoğan tarafından duyurulan yalıtım kredisi ile konutlara azami 50.000 TL’ye kadar, 60 ay vade ve %0,99 faiz oranıyla kredi kullandırılmaya başlandı. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı koordinasyonunda hazırlanan Yalıtım kredisi kamu bankaları aracılığıyla ısı, su, ses ve yangın yalıtımı yaptırmak isteyen vatandaşlarımız için çok uygun bir faiz ve vade oranı sunuyor.

• EPS, XPS, Camyünü, Taşyünü gibi ısı yalıtım malzemeleri ile yapılan mantolama uygulamaları

• Teras ve eğimli çatılarda yapılan ısı yalıtım uygulamaları

• Garaj, depo gibi kullanılmayan bölümlere bakan tavan ve duvarlarda yapılan ısı yalıtım uygulamaları

• Isı ve/veya güneş kontrol kaplamalı yalıtım camı ve yalıtımlı doğrama kullanarak pencerelerde yapılan çift camlı veya üç camlı uygulamalar

• Su, ses ve yangın yalıtımı uygulamaları

Ülkemizin enerjide dışa bağımlılığı %70, doğal gazda ise %99 oranındadır. Bunun sonucunda 2022 ilk dokuz aylık süreçteki enerji ithalatımız 73.1 milyar dolara ulaştı ve son üç aylık sürecin kış ayları olması sebebi ile enerji kullanımının artarak devam edeceği öngörüldüğünde bu miktarın 100.000 milyar doların çok üzerine çıkabileceği anlaşılıyor. Ülkemizde tüketilen enerjinin %33’ü bina ve hizmet sektöründe kullanılıyor. Doğalgazın 1/3’ü konutlarda tüketiliyor ve konutlarımızın yaklaşık yarısında ısı yalıtımı yok. Buralarda kullanılan enerjinin %70’i ise ısıtma ve soğutma amaçlı kullanılıyor. Bu tablo binalarımıza nitelikli ve kapsamlı bir ısı yalıtım uygulaması yapılarak değiştirilebilir ve harcanan enerjiden %40-50’ye varan tasarruf sağlanabilir.

Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin başlıca sebebi olan sera gazı salımımızın kayıtlarının tutulmaya başlandığı 1990 yılından 2020 yılına kadar %139 artarak 523.9 milyon tona ulaşmış olduğunu görüyoruz. Taraf olduğumuz Paris Antlaşması’na göre de 2023 yılına kadar Türkiye olarak sera gazı salınımımızı %21’e kadar düşürmemiz gerekmektedir. Yalıtım kredisi kampanyasının 5 yıl süreceği ve ortalama olarak 300.000 hane/yıl kredi kullanımı yapılacağı öngörüsü ile sera gazı azaltımı yaklaşık 13.5 milyon ton CO₂ olacaktır. Bu miktar ise yaklaşık 125.000 adet ağaçtan oluşan 50.000 dönüm orman alanının 5 yıl boyunca yuttuğu CO₂ miktarına eşdeğer bir azaltım demektir.

Yalıtım kredisi ile ısı, su, ses ve yangın yalıtımı yapan tüm malzemelerin tüketiminin artmasını öngörüyoruz ancak, artış ne kadar olursa olsun bu miktarın henüz gelişmiş Avrupa ülkeleri seviyesine gelmesi çok zor. Örneğin Avrupa’da kişi başına düşen ısı yalıtım malzemesi tüketimi ülkemizden 2,5 kat fazla. Zaten bu sebeple Avrupa’da binalarda tüketilen ortalama enerji miktarı m² başına 30-50 kW iken ülkemizde bu değerler 120-150 kW seviyesinde. Yani gayri safi hasılaları bizden çok daha yüksek olan ve bizden maddi anlamda çok daha zengin olan ülkeler, konutlarda enerji harcamada bizim kadar müsrif değiller ve yaptıkları uygulamalarda bizden 2,5-3 kata daha kalın EPS ısı yalıtım malzemesi kullanıyorlar. Yalıtım kredisi kampanyası ile birlikte kullanılacak olan ısı yalıtım malzemelerinin yanı sıra yalıtımda kullanılan tüm yardımcı malzemelerin tüketimi artacaktır.

Ayrıca ısı yalıtımında cephelerden sonra en önemli ısı yalıtım kazancının sağlanacağı bölgeler camlardır, nitelikli pencere cam ve doğrama kullanımının da bu kampanya ile birlikte artacağı muhakkaktır. Bu kampanyanın 5 yıl süreceği ve ortalama olarak 300.000 hane/yıl kredi kullanımı ile yaklaşık 50-75 milyar lira tutarında bir yatırımın destekleneceği hesaplanmaktadır. Ayrıca bir diğer pozitif etkisi de istihdama olacaktır. Uygulama, nakliye, satış, dağıtım gibi yan kollarda çalışanlarla birlikte yaklaşık 50.000 kişiye iş imkânı sağlayacaktır.

Apartman/site yönetimi bulunan konutlar için, apartman/site yönetimi tarafından kat mülkiyeti kanunu 42. maddesine göre kat malikleri sayısı ve arsa payı çoğunluğu ile karar alınır. Apartman/site yönetiminin bulunmadığı durumda, konut nitelikli bağımsız bölümün sahibi kendi başına hareket eder. Yalıtımı yaptıracak olan Binalarda Enerji Performans (BEP) Yönetmeliği’ne uygun olarak yalıtım malzemesi ve kalınlığı seçilir. BEP Yönetmeliği’nin 5. maddesi 8. fıkrasına göre yüklenici ile sözleşme imzalanır. BEP Yönetmeliği madde 5’e göre hazırlanan Isı yalıtım projesi yüklenici tarafından idareye (belediye) onaylatılır. Kredi kullanmak isteyen yetkili, anlaşmalı bankalardan birisine sözleşme, onaylı proje ve kat malikleri listesi ile başvuru yapar. Banka tarafından gerekli kontroller yapılarak başvurulan kredi miktarının %60’ı, krediye başvuran konut sahibinin veya apartman yönetiminin hesabına uygulayıcı firmaya ödenmek üzere bloke konularak yatırılır.

Kredi kullanmayan kat maliklerinin %60’lık ödemesi yükleniciye ödenir. Kredi kullanmayan konut sahiplerinin paylarına düşen %60’lık kısım apartman yönetimi tarafından yükleniciye ödenir. Bu orana karşılık gelen ödeme hak ediş usulü ile taksitler halinde ödenebileceği gibi tek seferde de ödenebilir. Bu konuda sorumluluk apartman yönetimine aittir. Apartman yönetimi veya konut sahibi kendi veya varsa fenni mesul aracılığı ile işi kontrol eder ve uygulama sonrası yetkili kurumlarca düzenlenen Enerji Kimlik Belgesi’ni (EKB) alır. Enerji Kimlik Belgesi en az C sınıfı olmalıdır. Bu enerji kimlik belgesi ile kredi başvurusu yapılan bankaya bildirimde bulunulur. Banka bunu ÇŞİDB web servisini kullanarak veya www.beptr.csb.gov.tr adresinden ulusal adres veri tabanı numarası veya EKB sertifika numarası ile kontrol eder.

Enerji Kimlik Belgesi’nin C enerji sınıfı doğruluğu teyit edildikten sonra banka tarafından kalan %40’lık ödeme yükleniciye veya yükleniciye ödenmek üzere apartman yönetimine bloke edilerek verilir. Kredi kullanmayan kat maliklerinin %40’lık ödemesi apartman yönetimince yükleniciye ödenir.

Yapı Malzemeleri Yönetmeliği uyarınca, yapı ve yalıtım malzemelerinin CE veya G uygunluk işareti ve performans beyanı veya belgesi alması zorunludur. Isı Yalıtım Malzemeleri de CE işareti kapsamındadır, ürünlerde CE işareti aranmalıdır. Dış cephe ısı yalıtım sistemleri (mantolama) için ise TS EN 13499, TS EN 13500 veya ETAG 004’e göre CE veya G işareti aranmalıdır.

Enerji Sınıfı, bir yapının enerjiyi ne kadar verimli kullandığını gösterir ve işleyişi şu şekildedir; yapının mimari ve mekanik tesisatı, elektrik tesisatı ve ısı yalıtım projelerinden alınan veriler Enerji Kimlik Belgesi Yazılımı -BEP-TR programına aktarılır. Aktarımdan sonra binanın, bu yapı özellikleri sonucunda birim metrekare başına düşen enerji tüketim miktarı ve karbondioksit salınımı hesaplanarak enerji sınıfını gösteren enerji kimlik belgesi hazırlanmış olur. BEP-TR’ye girilen veriler sonucunda enerji sınıflandırması A sınıfı ve G sınıfı aralığında çıkmaktadır. A sınıfı en verimli enerji sınıfını temsil ederken, G harfi ile sembolize edilen sınıf ise en verimsiz enerji sınıfını temsil etmektedir. Yönetmeliklerimiz gereği yeni binalarda enerji sınıflandırmasının asgari C sınıfı olması istenmektedir.

Özellikle konutları ele aldığımızda, konutlarda kullanılan enerjinin %65-70’inin ısıtma ve soğutma amaçlı kullanıldığını görüyoruz. İşte doğru malzeme, mevcut mevzuatlara uygun ısı yalıtım malzemesi kalınlığı ve doğru uygulama ile binaların cephelerinde, çatılarında, döşemelerinde, pencerelerinde bütüncül olarak ısı yalıtım yapıldığında, binaların ısıtma ve soğutmasında kullanılan enerjiden %50 oranında tasarruf yapmak ve C Enerji Sınıfı üzerindeki B ve A Enerji Sınıflarını hedeflemek mümkün olacaktır. Zaten yeni yasal mevzuatlarda enerji sınıflarının iyileştirilmesi yönünde revize edilmektedir.

 

Binalarda Enerji Performans Yönetmeliği’ne 19 Şubat 2022 tarihinde NSEB – Neredeyse Sıfır Enerjili Bina kavramının eklenmesiyle 1 Ocak 2023’ten itibaren, bir parseldeki toplam inşaat alanı 5.000 m²’den büyük olan tüm binalar için enerji performans sınıfı en az ‘B’ olacak şekilde inşa edilmesi zorunluluğu getirilmiştir. Böylece kullanılacak enerjinin en az %5’ini yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılanması istenmiştir. Ayrıca 1 Ocak 2025’den itibaren NSEB şartı 5000 m²’den 2000 m² ye düşürülecek ve yenilebilir enerji şartı %10’a çıkarılacaktır. Böylelikle, kullanılacak ısı yalıtım malzemesi kalınlıkları da artacaktır. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan rehbere göre örnek vermek gerekirse; Cephelerdeki asgari ısı yalıtım malzemesi kalınlıkları İstanbul’da 5 cm’den 8 cm’ye, Ankara’da ise 6 cm’den 9 cm’ye; çatılarda ise ısı yalıtım malzemesi kalınlığı İstanbul’da 10 cm’den 14 cm’ye, Ankara’da ise 12 cm’den 18 cm’ye ve döşemelerdeki kalınlık artışları Ankara’da 7 cm’den 9 cm’ye, İstanbul’da 5 cm’den 7 cm’ye çıkacak. 

Bunun yanı sıra, kaplamalı yalıtım camı üniteleri ile ısı yalıtım değerleri iyileştirilmiş pencerelerin kullanımı da B enerji sınıfı hedefinin yakalanabilmesi için artacaktır. Aynı şekilde güncel çalışmalardan biri olan “TS 825-Binalarda Isı Yalıtım Kuralları” standardında yapılan revizyonlar ile artık enerji verimliliğinde sadece soğuk bölgelerde ısıtmaya yönelik enerji kullanımı değerlendirilmemekte, sıcak iklim bölgelerine ve buralarda harcanan soğutma enerjisinin azaltılmasına yönelik kısıtlamalara gidilmektedir. TS 825’deki bir diğer temel revizyon ise tüm iklim bölgelerimizdeki U değerlerinin iyileştirilerek azaltılmasına yöneliktir. Bu da binalarda kullanılan enerji limit değerlerinin aşağıya çekilerek enerjimizin verimli kullanılması anlamına gelmektedir.

Tüm bu yönetmelik ve standart revizeleri ile birlikte artık binalarda yavaş yavaş Enerji Sınıfının minimum B olarak hedeflenmesi gerekmektedir. Bu hedefe ulaşmak için en kolay ve ekonomik yol ise ısı yalıtım uygulamalarında kullanılan sistemler içerisinde enerji verimliliğini sağlayan malzemenin yani ısı yalıtım levhasının kalınlığının arttırılmasıdır. Levha kalınlığı arttıkça, ısıl direnç artar (R), ısı geçiş katsayısı (U) ise azalır bu da kullanılan enerji miktarının azalmasını ve enerjinin daha verimli kullanılmasını sağlar. 

Sistem içindeki tüm yapıştırıcı, sıva, file, boya gibi sarfiyatlar ve iskele kurulumu, işçilik, su, elektrik gibi giderler aynı iken, ısı yalıtım levhasının kalınlığının arttırılması için ödenecek az bir fark ile ısı yalıtımının verimliliği artacak ve karşılığında çok daha az yakıt maliyeti ile sistemin kendisini amorti etmesi sağlanacaktır. Elbette, ısı yalıtımı ve ısı yalıtım malzemesi kalınlığı haricinde de binalarda kullanılan ısıtma ve soğutma enerjisi tüketimi, yenilenebilir enerji kullanımı, tasarruflu aydınlatmalar ve verimli elektrikli cihazlar gibi yöntemler de azaltılabilir. Ancak, binalarda konfor şartlarından ödün vermeden, diğer yöntemlere göre düşük maliyeti, uygulama kolaylığı ve daha kısa sürede kendini amorti ediyor olması nedeniyle en etkin enerji tasarrufu yöntemi, doğru detayda, doğru özellikte ve kalın ısı yalıtım malzemesi kullanarak ısı yalıtımı yapmaktır.  

İşte, derneğimiz EPSDER’in üyelerinin ürettiği EPS ısı yalıtım malzemeleri de binalarda kullanım yerine ve yapılan uygulamaya göre, sadece ülkemizde değil, gelişmiş ülkelerin hemen hepsinde en üstün ısı yalıtım özelliklerine sahip ve fayda maliyet anlamında en rekabetçi ısı yalıtım malzemesidir.

Ülkemizdeki sağlıksız ve konfordan yoksun yapı stoku, yurdumuzdaki ısı yalıtım bilinç seviyesinin düşüklüğü, mevzuatlarımızdaki yetersizlikler ile ülkemizin içinde bulunduğu ekonomik durum ve enerji kaynaklı büyük cari açık, yurtdışı kaynaklı enerji tedarik sıkıntıları ve arz güvenliği göz önüne alındığında, ülkemiz için enerji verimliliğinin ve dolayısıyla ısı yalıtımının ne kadar büyük bir öneme sahip olduğu daha net ortaya çıkmaktadır.