Türkiye iklimlendirme sektöründe var olan markaların uluslararası pazarda, marka bilinirliği ve tercih edilirlik noktasında yer aldığı konumu nasıl değerlendirirsiniz? Türkiye iklimlendirme sektörü, uluslararası pazardaki Türk malı bilincini yaratabildi mi? Türkiye iklimlendirme, soğutma pazarını geliştirmek ve pazarın küresel entegrasyonunu güçlendirmeyi kendine misyon edinen SOSİAD’ın bu bilincini yaratmak noktasında yapmış olduğu çalışmalar nelerdir?
Türkiye iklimlendirme sektöründe yer alan firmaların marka değerleri uluslararası pazarda her geçen gün daha da artmaktadır. Henüz tam istediğimiz noktaya gelmiş değiliz. Bunun için başta İSİB (İklimlendirme Sanayii İhracatçıları Birliği) olmak üzere derneğimiz ve tüm firmalarımız, var olan pazarlarda payını arttırmak ve yeni pazarlarda yer alabilmek için çalışmaktadır. Yeni pazarlar için ticari heyetler düzenlenmekte, yurtiçi ve yurtdışı fuarlara katılım sağlanmakta, İSKİD tarafından yürütülen Türkiye İklimlendirme Sektörü Uluslararası Rekabetçiliğin Geliştirilmesi ve Desteklenmesi Projesinde iş birliği kuruluşu olarak yer almaktadır.
Türkiye iklimlendirme, soğutma sistem, cihaz ve komponentlerinin kullanıldığı tüm alanlar için çözüm, güvence, danışma merkezi olmak noktasında yapmış olduğunuz çalışmalar nelerdir? Bu çalışmalardan hareketle, sektörün üretimde, ihracatta ve ithalatta ileri gelen sorunları nelerdir? Bu sorunların çözümü için neler yapılmalı?
İklimlendirme sektöründe üretimde kullanılan ürünlerin çoğu ithal edilmektedir. Bugünkü ekonomik şartlarda ve kurdaki belirsizlik sektörümüzü etkilemektedir. Bunun bir an önce çözülmesi sektörümüzü olumlu etkileyecektir.
Sanayi Devrimi öncesi seviyelere göre küresel sıcaklık, bir derece artmış durumda ve küresel ısınma, her on yılda bir 0,17 derece daha artarak devam ediyor. Küresel ısınma tehlikesine karşı başlatılan Real Alternatives 4 life projesinden, bu proje kapsamında gerçekleşen eğitim ve etkinliklerden ve projenin 2020 hedeflerinden bahseder misiniz?
Projenin ilk ayağı online eğitim platformuydu, bu platformu Türkçeye tercüme ettik. Projenin uzaktan eğitim sitesi 13 farklı dilin yanı sıra artık Türkçe olarak da yayında. Platformda 9 tane eğitim modülü var. Basit bir kayıt işleminden sonra bu platformdan 250 sayfalık Türkçe eğitim dokümanları elde edilebilir. Projenin ikinci ayağı, eğitim ziyaretleriydi. Bu kapsamda SOSİAD üyesi kuruluşlardan seçilen dört arkadaşımız Belçika, İtalya ve Almanya’da CO2 ve hidrokarbon cinsi soğutkanlara uygun servis teknikleri konusunda eğitim aldı ve yetkili eğitmen olarak sertifikalandırıldı. Üçüncü ayak ise eğitimcilerin eğitimi programıydı. Bu kapsamda proje merkezi IOR (Institute of Refrigeration) tarafından öngörülen tüm fiziki ve teknik eğitim altyapısı tamamlanarak 12-14 Mart 2019 tarihleri arasında Friterm Akademi’de eğitimcilerin eğitimi programını başarıyla tamamladık. Programa IOR’dan Real Alternatives 4 LIFE Proje Koordinatörü Raluca Sisiu ve ATF İtalyan Soğutma Teknisyenler Birliği’nden Marino Bassi gözlemci olarak katıldı. Çok başarılı bir eğitimdi. En önemlisi de eğitimcilerin eğitimi programının ilki Türkiye’de hayata geçirildi. Sonuçları o kadar başarılı bulundu ki, projenin sosyal ortaklarının ülkelerinde yapılacak olan eğitimlere düzenlediğimiz eğitim şablon olarak proje koordinatörü tarafından bir raporla bildirildi. Bu açıdan eğitimcilerin eğitimi programı, bizim için gurur verici bir organizasyon oldu.
Alternatif ve doğal soğutucu akışkanlar uluslararası yönetmelik ve standartların öngördüğü bazı kısıtlamalar nedeniyle yaygınlaşmaya başladı. Ancak temel sorun bu konuda servis verecek olan teknik elemanlar, yeterli bilgiye sahip değil. Projenin genel amacı da önce eğitimcilerin eğitimini verip bu eğitimcilerin de sahada çalışacak olan kişileri eğitmesini sağlamak. Bu proje ile tüm Avrupa çapında 228 bin kişiye bu konuda eğitim verilmesi planlanıyor. Ayrıca soğutma sektörünün düşük küresel ısınma potansiyeline sahip alternatif ve doğal soğutucu akışkanlara doğru geçişi, doğru teknikler kullanarak sistemlere müdahale edilmesi ve R32 dahil, CO2, amonyak, hidrofloroolefin denilen soğutkanlara uygun servis yöntemlerinin verilebilmesi hedefleniyor. Friterm Akademi’de düzenlenen eğitimcilerin eğitimi programı sonucunda yapılan teorik ve uygulamalı sınavda başarılı olan 15 eğitimcimiz, yetkili eğitmen sertifikası almaya hak kazandı. Bundan sonraki aşamada, bu konuda eğitim vermek isteyen ve proje merkezi IOR’un fiziki ve teknik olarak standartlarını karşılayan kurumlar yetkili eğitim merkezi olarak proje tarafından lisans altına alınabilecek ve bu konuda eğitim verebilecek. Zaten yetkili eğitmen sertifikalı 15 eğitmenimiz var, bu eğitmenlerimiz de yetkilendirilen eğitim merkezi veya merkezlerinde eğitmen olarak görev alabilecek. LIFE başlığı altında AB tarafından desteklenen bir proje olan Real Alternatives 4 LIFE, Türkiye de dahil olmak üzere İngiltere, İtalya, Portekiz, Slovakya, Çekya, Hollanda gibi birçok ülkeye hitap ediyor. Nihai hedef, projenin yaygınlaştırılması. Projenin Türkiye ayağını temsil eden SOSİAD, national lead (ulusal lider) olarak tanımlanıyor. Dolayısıyla yetkilendirilecek olan eğitim merkezlerinin muhakkak SOSİAD’ın süzgecinden geçip, onaylanıp, proje merkezi IOR’a bildirilmesi gerekiyor. Proje adına Türkiye’de yetkilendirme süreci SOSİAD tarafından gerçekleştirilecek.
AB ve ulusal F-Gaz yönetmeliği doğrultusunda önümüzdeki yıllarda kullanılması muhtemel olan düşük GWP'ye (Küresel Isınma Portansiyeli) sahip soğukanların yanıcı/tutuşucu özelliğe sahip olması, teknik elemanların günlük servis işleri, ilgili yeterlilikler/standartlar, üreticilerin talimatları veya işletme koşulları ve benzeri noktalarda doğrudan etkilere sahip. Bu noktada, yanıcı soğutkanların kullanımı ile ilgili dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?
Soğutma sektöründe, küresel ısınma potansiyeli yüksek florlu sera gazlarının alternatifleri düşük küresel ısınma potansiyeline sahip olmakla birlikte yanıcılığı yüksektir. CO2, amonyak gibi uygulamalar dünyada halihazırda kullanılan ama, daha doğru ve daha verimli şekilde kullanılması gereken uygulamalardır. Hidrokarbonlar ya da HCFO ailesi fark etmeksizin, günü sonunda yanıcı ya da hafif yanıcı sınıfındaki birçok ürünü kullanmak zorunda kalacağız. Bu da farklı yaklaşımlara farklı çözümleri beraberinde getiriyor. Her türlü ihtiyacı tek bir sistemle çözmemiz artık kolay değil. Çünkü esas olan, alternatifleri ‘gerçek alternatif’ yapan şey, enerji verimliliklerinin yüksek olmasıdır. Dolayısıyla son kullanıcılar ve teknikerlerin yanıcı gazları nasıl kullanacağını, kullanırken nelere dikkat edeceğini bilmesi gerekiyor. Real Alternatives 4 LIFE Projesi Eğitimcilerin Eğitimi programında da gerçek alternatiflerin güvenli ve verimli olduğunu anlatmaya çalıştık, çok güzel ve başarılı bir eğitim gerçekleştirdik. Türkiye iklimlendirme sektörü, ihracatçı bir sektör. Özellikle AB ülkelerinin talep eğilimini yakından takip edebilmemiz gerekiyor. Bu açıdan da Real Alternatives 4 LIFE Projesinin çok faydalı olduğuna inanıyorum.
Ozon tabakasını incelten maddeler ve iklim değişikliği kapsamında dikkate alınan kimyasalların ithalat ve kullanımının kontrolü amacıyla SOSİAD ve T.C Çevre ve Şehircilik Bakanlığı iş birliği ile kurulan web tabanlı bir yazılım programı olan OTİM Takip Programı'nın sektör için önemi nedir?
OTİM Takip Programı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı işbirliğinde üyelerimiz tarafından kontrol altına alınan soğutkanların ithalatından son kullanımına kadar kayıt altına alınması amacıyla yaptırılmıştır. Bu programın amacı yasal olmayan yollarla gelen soğutkanların önlenmesi ve Bakanlıkta bir veri oluşturulmasıdır. Günümüzde OTİM’ler artık sadece servis amaçlı ithal edilmekte ve son kullanıcılara satılabilmektedir. Önümüzdeki dönemde benzer bir yazılım Bakanlıkça Florlu Sera Gazları (F-Gaz) içinde yaptırılacak ve OTİM Programı ile entegre edilecektir.
İklimlendirme soğutma sistem cihaz ve komponentlerinin sahip olması gereken kalite standartları nelerdir? Bu alanda üyelerinizle birlikte gerçekleştirdiğiniz çalışmalardan bahseder misiniz?
Alternatif soğutkanlar bağlamında takip edilmesi gereken ve sıklıkla revize edilen uluslararası standart ve yönetmelikler önem arz etmektedir. Üyesi olduğumuz AREA’nın ilgili komisyonlarında bu konuda gerçekleştirilen çalışmaları yakından takip ediyoruz. Gelecekte bizi bekleyen muhtemel gelişmeler konusunda sürprizlerle karşılaşmamak için hazırlıklı olmak istiyoruz.
